Luận xuống dự bàn giao giữa Ban quản trị mới và cũ của Hợp tác xã Gia Đạo ngồi chờ gần nửa tiếng đồng hồ mà vẫn chưa đủ người để họp. Dậu sốt ruột hỏi Lịch:

- Anh Ngọ và anh Lấu đâu mà giờ này chưa thấy mặt hả anh Lịch?

Lịch ngáp dài uể oải đáp:

- Ông Ngọ cho con ra bảo là bị cảm không ra họp được. Còn tay Lấu thì sáng nào vợ cũng sai làm hết việc nhà, sau đó gửi con đi nhà trẻ xong mới đi làm việc được.

Luận hỏi:

- Ngày nào cũng thế à?

Lịch đáp:

- Ngày nào cũng thế. Hắn tự nguyện làm người đầy tớ trung thành của vợ suốt đời mà.

Tế bảo:

- Tôi vừa thấy ông Ngọ đi từ nhà cô Hoang ra, sao bị cảm nhanh thế?

- Ông đến nhà tay Ngọ mà hỏi chứ chúng tôi làm sao biết được – Lịch nhấm nhẳng trả lời.

Dậu sực nhớ ra chuyện Ban quản trị cũ hứa chi công điểm cho những người đi dự Đại hội lần trước nên hỏi Lịch:

- Chưa họp, tôi có việc này muốn hỏi anh Lịch một chút. Đại hội lần trước các anh có hứa với các đại biểu ai đi họp được chi một ngày công, sao khi bà con đưa sổ chấm công đến yêu cầu ghi vào cho họ các anh bảo không có?

Lịch nói tỉnh bơ:

- Theo tôi đã không công nhận kết quả của Đại hội thì không việc gì phải trả công cho những người đi dự. Còn nếu các anh muốn chi thì các anh cứ chi. Sau khi bàn giao ở đây xong là coi như chúng tôi không còn trách nhiệm gì với chuyện đó nữa.

Dậu thấy khó chịu với câu trả lời của Lịch nhưng vẫn nói:

- Được rồi. Các anh đã hứa với bà con thì chúng tôi sẽ có trách nhiệm với lời hứa đó. Các anh nhớ cho đấy. Ta chờ anh Lấu đến rồi bắt đầu làm việc. Sổ sách anh Lấu giữ cả có phải không?

Lịch đáp:

- Anh ta giữ cả.

- Anh có bảo anh Lấu đưa tất cả đến để bàn giao không?

- Không dặn thì anh ta cũng biết bàn giao tất cả sổ sách cho Ban quản trị mới chứ giữ lại làm gì.

Lấu khệ nệ ôm một chồng sổ sách đi vào. Cái tay áo bên cánh tay bị tật bay phơ phất như đẩy người Lấu lệch hẳn về một bên. Dậu nhìn thấy điệu bộ của Lấu, cười bảo:

- Anh Lấu đã làm xong việc nhà rồi à?

Lấu tỏ vẻ ngượng:

- Buổi sáng nhiều việc quá nên phải giúp vợ một tay nên đến muộn, các anh thông cảm. Ôi, chào bí thư đảng ủy. Chị ngồi kín quá nên chẳng thấy. Chị thứ lỗi cho nhé.

- Anh không thấy tôi ngồi cạnh cô Bích đây chứ ngồi đâu mà anh bảo tôi ngồi kín quá không thấy.

Lấu nói xuê xoa:

- Vội quá nên hoa cả mắt - Lấu nhìn quanh không thấy Ngọ đâu hỏi - Còn ông Ngọ nữa, đâu mà không thấy?

Dậu bảo:

- Anh Ngọ báo ốm rồi.

Lấu tỏ vẻ nghi ngờ:

- Ốm nhanh nhỉ. Mới sáng sớm đi qua ngõ nhà tôi mà.

Lịch khó chịu nói với Lấu:

- Về đến nhà mới ốm thì sao? Việc gì ông đi moi móc người khác.

- Có thế nào nói thế ấy chứ tôi chẳng moi móc ai.

Dậu không muốn nghe Lịch và Lấu lằng nhằng nên bảo:

- Chúng ta bắt đầu làm việc nhé. Xin phép bí thư Luận cho anh em chúng tôi bắt đầu làm việc. Sáng nay chúng ta bàn giao công việc và các giấy tờ sổ sách giữa Ban quản trị cũ và Ban quản trị mới. Chỉ vắng mặt anh Ngọ. Chương trình chúng ta sẽ làm hết buổi sáng nay. Nếu không xong chiều chúng ta tiếp tục làm nốt.

- Làm gì mà phải kéo qua đến chiều. Chỉ cần một tiếng đồng hồ là bàn giao xong – Lịch nói.

- Đó là tôi nói đề phòng thôi. Còn nếu làm được trong một vài tiếng đồng hồ mà xong thì hay quá rồi. Bây giờ ta bàn giao sổ sách giấy tờ trước. Cháu Bích phụ trách theo dõi kế toán thống kê của Ban quản trị, anh Lấu lần lượt bàn giao từng mục cho cháu Bích. Cháu Bích xem kỹ, có thắc mắc gì thì hỏi để anh Lấu giải thích. Mục nào rõ ràng thì cho qua luôn cho nhanh. Sau khi bàn giao xong nếu không có vấn đề gì thì tôi và anh Lịch ký vào biên bản bàn giao thế là xong. Đề phòng có những việc chưa rõ ràng hoặc có sự nhầm lẫn, chúng ta phải làm cho rõ mới ký vào biên bản bàn giao. Anh Lịch và anh Doanh thấy làm như thế đã được chưa?

Lịch tán thành:

- Cứ làm vậy đi.

Dậu bảo Bích:

- Bích bắt đầu nhận các sổ sách của anh Lấu bàn giao. Tuần tự nhận từng cuốn một. Cuốn nào chẳng có vấn đề gì thì bỏ riêng ra một bên để đề phòng nhầm lẫn. Thấy vấn đề gì chưa rõ ràng thì cháu hỏi ngay để anh Lấu giải thích.

Lấu và Bích ngồi riêng hẳn một bàn để bàn giao cho nhau. Còn lại vừa uống nước vừa nói chuyện.

Luận hỏi Dậu:

- Các anh định khi nào thì thì thu hoạch khoai tây và ngô?

- Có lẽ tuần này thu hoạch khoai tây. Thu hoạch xong xoay qua thu hoạch ngô luôn.

- Bên Nhân Đạo thu hoạch khoai tây sắp xong rồi.

Dậu hỏi:

- Đã tính toán được bao nhiêu tạ một sào chưa chị?

- Tôi chưa hỏi. Nhưng nghe bà con bảo nhiều củ lắm.

Tế góp chuyện:

- Hôm trước tổ tôi cũng đào thử mấy bụi trông thích mắt lắm. Chúng tôi tính với nhau không dưới bảy, tám tạ một sào.

Luận hỏi:

- Ngô thế nào?

- Ngô hơi trái vụ một chút nên không được mỹ mãn lắm nhưng cũng có cái ăn lúc giáp hạt.

Nhìn thấy Bích và Lấu đang nói gì đó qua lại với nhau có vẻ căng thẳng, Dậu hỏi:

- Có chuyện gì vậy Bích?

Bích trả lời:

- Có chỗ này cháu thấy vô lí quá cháu hỏi anh Lấu, anh Lấu bảo có thế nào thì ghi thế ấy chứ chẳng có gian lận gì.

Dậu đứng lên đi đến chỗ Bích và Lấu.

- Chuyện gì vô lí?

Bích cầm cuốn sổ đưa lên chỉ cho Dậu:

- Chú xem chỗ này này. Trong sổ ghi nhà anh Lấu bán bốn mươi cân lợn nghĩa vụ hôm mười hai tháng bảy. Nhưng những gia đình khác cân lợn cho Hợp tác đợt một năm nay đều ghi cân ngày mồng năm và mồng sáu tháng ba chứ không có nhà nào cân ngày mười hai tháng bảy vừa rồi cả.

Dậu hỏi Lấu:

- Anh Lấu giải thích thế nào về việc này?

Lấu nói trơn tru như nước chảy lá khoai:

- Có thể là có chuyện nhầm lẫn ngày tháng chứ nhà tôi có cân cho Nhà nước một lần một con lợn bốn mươi cân thật.

Dậu bảo Bích:

- Cháu xem lại danh sách những người đã cân lợn đợt một xem có tên anh Lấu ở đó không?

Bích mở cuốn sổ xem lướt qua rồi kêu lên:

- Đợt một có tên hộ anh Lấu cân năm mươi cân, chú xem này.

Bích đưa cuốn sổ cho Dậu xem. Xem xong, Dậu hỏi Lấu:

- Nhà anh năm nay cân lợn nghĩa vụ cho nhà nước những hai lần kia à?

Lấu lúng túng giây lát rồi vờ như mình vừa nhớ ra, kêu lên:

- Thôi, tôi nhớ ra rồi. Có hai lần Ban quản trị họp bàn kế hoạch sản xuất có mời các đồng chí lãnh đạo của xã xuống dự. Cả hai lần đều mổ chó nhà tôi để ăn. Anh Ngọ bảo đường nào cuối năm tôi cũng bán lợn nghĩa vụ cho Nhà nước. Thôi thì cứ tính trước cho tôi. Coi như tôi đã bán nghĩa vụ rồi.

Mọi người cười. Lịch và Doanh lúng túng đưa mắt nhìn nhau.

Ông Cẩm hỏi có vẻ hài hước:

- Chó của anh là giống chó tây hay sao mà hai con cân được những bốn chục cân?

Lấu đáp giọng tuồn tuột:

- Chẳng phải giống Tây giống Tàu gì. Tôi cho ăn uống đầy đủ nên con nào con nấy béo lẳn mông đít, to như con bê. Không tin thì nhà tôi còn một con ở nhà. Lát nữa họp xong tôi mời mọi người đến tham quan.

Bà Bắc bĩu môi:

- Tôi còn lạ gì con chó đốm của nhà anh. Thấy ai đi qua ngõ là đứng ở trong sân chõ mõm ra sủa nhanh nhách không ra hơi, có gì mà mời mọi người đến tham quan.

Luận thấy Lấu bảo mổ chó mời cả lãnh đạo xã nên hỏi giọng bực tức:

- Vừa rồi anh Lấu bảo hai lần họp bàn kế hoạch sản xuất có lãnh đạo của xã xuống dự. Cán bộ lãnh đạo của xã gồm những ai? Có tôi trong đó không?

Lấu trả lời thật thà:

- Một lần gồm chủ tịch Noãn, ông Khoa, ông Hãn, thường vụ đảng ủy xuống dự. Lần sau này thì có chủ tịch Noãn thôi.

Tế vừa nói vừa cười:

- Lần có ông Noãn, ông Hãn, ông Khoa, cộng thêm bốn cán bộ trong Ban quản trị nữa là bảy. Lần sau này bớt ông Khoa, ông Hãn còn lại năm người. Một lần bảy người, một lần năm người mà ăn hết những bốn chục cân chó thì tôi chẳng hiểu bụng dạ các ông ấy ra sao nữa. Ông Ngọ cũng tài tình thật. Hô một tiếng bốn chục cân thịt chó biến thành ra bốn chục cân thịt lợn. Có khi phải giới thiệu ông ta với Đoàn xiếc Trung ương mới được.

Bích hỏi Dậu:

- Tính thế nào với mục này đây chú Dậu?

Dậu nói dứt khoát:

- Xoá đi. Các ông ấy mổ chó ăn với nhau thì tự các ông ấy giải quyết lấy với nhau.

Lấu kêu lên:

- Vậy là tôi mất toi hai con chó à?