Quyển 1: Họ Trương ở Hà Đông

Chương 11: Kiểm tra sổ sách cũ (Hạ)

Dịch : Tử Lăng

Nguồn: Tàng Thư Viện

Trương Hoán nghĩ hồi lâu vẫn không hiểu được, bèn đặt cuốn sổ về chỗ cũ, lại bỗng phát hiện trên bàn không biết từ khi nào đã có một tờ giấy gấp cẩn thận. Y tò mò mở nó ra, bên trong chỉ có một câu, 'mời công tử buổi tối tới căn nhà nhỏ dùng bữa cơm nhạt', bên dưới đương nhiên còn có địa chỉ của căn nhà, nhưng không đề tên.

Trương Hoán ngẩng đầu nhìn bốn phía xung quanh. Y đã nhìn thấy, một khuôn mặt quả cà gật đầu với y một cách đầy thâm ý...

Con người một khi bận bịu, thời gian trôi qua thấm thoắt. Buổi chiều, Trương Hoán đã phê vài khoản chi, như trồng thêm cây cối và hoa, sửa chữa đền thờ gia tộc, số tiền đều dưới trăm xâu. Có điều, việc xét duyệt chi tiêu tiền tài của Trương gia thời gian qua rất nghiêm ngặt, đều có hóa đơn dự trù tỉ mỉ. Ví như việc trồng bổ sung cây cối và hoa, cần trồng hoa gì, thứ cây nào, phải trồng mấy cây, mỗi cây bao nhiêu tiền, giá chợ là bao nhiêu, hễ là những chỗ cần chi tiết minh bạch thì đều phải được ghi chú rõ ràng, không thể qua loa đại khái chút nào.

Điều này khiến Trương Hoán càng kinh ngạc, đã xét duyệt nghiêm ngặt như vậy, mà tại sao cuốn sổ chi tiêu số lượng lớn lại được viết sơ sài đến thế. Y mơ hồ có một dự cảm, có lẽ bên trong ẩn chứa điều gì đó.

Trời dần dần nhá nhem tối. Dương quản sự thủy chung không xuất hiện, người đi tìm y chỉ nói y không ở nhà, cũng không biết thêm điều gì khác.

Lúc này, tiếng gõ chuông 'keng! keng!' vang lên, âm thanh trầm bổng êm ái, vang dội ở bầu trời phía trên Trương phủ. Đó là báo hiệu kết thúc công việc của Trương phủ, đương nhiên chỉ có ý nghĩa đối với những người làm việc cho Trương gia, đầy tớ không được tính bên trong.

Nhưng dù là những người làm việc cho Trương gia lấy tiền công, thuở ban đầu bọn họ cũng là xuất thân từ tôi tớ của Trương gia. Chỉ là sau này, chủ nhân trả khế bán thân cho bọn họ, đồng thời khôi phục họ vốn có của bọn họ.

Triệu quản sự có khuôn mặt quả cà tím chính là như vậy. Mười lăm năm trước, phụ thân y bảo vệ lục lão gia Trương Nhược Quân có công, được Trương gia xóa bỏ hộ tịch nô bộc, trở thành một người dân bình thường. Nhưng lão vẫn là người trồng hoa của Trương gia, một tháng có thu nhập ba xâu tiền, lúc bấy giờ tiền công vậy đã là không ít. Song, con của lão Triệu Thuận càng hăng hái tiến thủ hơn, lên học đường, viết chữ đẹp, được lục lão gia Trương Nhược Quân để ý, đưa vào phòng quản lý thu chi. Hiện giờ y còn trở thành quản sự, thu nhập một tháng là năm mươi xâu tiền, đủ để khiến người ta đỏ mắt đố kỵ; mua nhà, nạp thiếp, a hoàn, người hầu đều có cả. Dùng cách nói của thời đại ngày nay thì y được coi là tầng lớp lao động vàng (1) rồi.

Nhà của Triệu quản sự cách Trương phủ không xa, nằm trong một con hẻm nhỏ sâu. Hẻm nhỏ đó được gọi là hẻm Liễu, nằm sát một con đường lớn. Đường lớn đương nhiên được gọi là đường Hoa. Cái tên 'đường Hoa hẻm Liễu' này phổ thông dễ nhớ, gần như tất cả mọi người ở Thái Nguyên đều biết. Trời vừa tối, Trương Hoán đã tìm tới được nhà của Triệu quản sự.

"Đây là tặng cho đại tẩu và lệnh lang, gọi là một chút tấm lòng!"

Vừa vào cửa, Trương Hoán liền đưa đồ vật trong tay cho Triệu quản sự. Tặng cho vợ y là vài hộp son phấn 'Thất Lý hương', tuy không phải là món hàng cao cấp, nhưng cũng được sản xuất từ cửa hiệu nổi tiếng, chất lượng tốt xứng đáng để tặng; còn tặng cho con trai y lại là hai chiếc bút lông cừu đã bình thường lại ít thấy. Nói bình thường là vì bút lông cừu này giá hai mươi đồng một cây, có bán ở khắp nơi, còn ít thấy là do trên bề mặt nó có in bốn chữ vàng 'thư viện Tấn Dương'. Đây tuyệt không giống ký hiệu của Bắc Đại, Thanh Hoa (2) hiện giờ được bày bán ở các cửa hàng rong lân cận, thành đồ kỷ niệm du lịch.

Ở Thái Nguyên, bốn chữ 'thư viện Tấn Dương' chỉ được in trên đồ vật đặc biệt của thư viện, không cửa hàng rong nhỏ nào dám có ý nghĩ này, mà bút lông cừu có chữ vàng càng hiếm. Đây là phần thưởng tặng cho ba người đứng đầu đánh giá chung mỗi năm. Năm ngoái Trương Hoán đứng thứ ba ở thư viện, được nhận mười cây bút lông cừu. Hôm nay y tặng hai cây cho con trai mười lăm tuổi của Triệu quản sự.

Triệu quản sự đã cười sướng đến mức không ngậm miệng được. Y cũng xuất thân là người đọc sách, lẽ nào không biết ý nghĩa đặc biệt của hai cây bút lông cừu này. Con trai của y còn reo hò lên, có hai cây bút này, ngày mai nó sẽ trở thành tiêu điểm trong học đường.

"Chỉ là ăn bữa cơm nhạt, đã khiến công tử tặng lễ vật lớn như vậy, quả thực hổ thẹn không dám nhận!"

Triệu quản sự một mặt khách khí, mặt khác mời Trương Hoán vào nhà, lại gọi tiểu thiếp ra rót rượu. Tuy từ xưa đã có quan niệm vợ không bằng thiếp, nhưng đó là trỏ ban đêm sau khi tắt đèn. Ở trước mặt người ngoài, trong những dịp chính quy chuẩn mực, thiếp không có tư cách ăn cơm cùng bàn. Có điều, vợ của Triệu quản sự vội đi xoa thử son phấn mới, cũng không có mặt ở bàn tiệc. Ở tiệc rượu chỉ có hai người Trương Hoán và Triệu quản sự.

"Tính ra, công tử và tôi không phải người ngoài. Phụ thân tôi năm xưa từng là tùy tùng của cha công tử. Tôi làm quản lý thu chi cũng là ân huệ của lục lão gia. Ơn lớn khó báo à!"

Uống vài chén rượu xuống bụng, mặt Triệu quản sự đã bắt đầu trở nên đỏ, đỏ lan đến tận mu bàn tay, nói chuyện cũng dần dần mất đi chừng mực.

"Công tử biết không? Kỳ thực người trong phòng thu chi chúng tôi tuy không nhiều, nhưng quan hệ hết sức phức tạp. Lão Tiền vốn là thư đồng của gia chủ, điều này khỏi cần nói. Trong ba quản sự thì một người là em vợ của nhị lão gia, một người là tâm phúc của tam lão gia, mà tôi lại là người của lục lão gia. Quan hệ bên trong rắc rối lắm!"

Triệu quản sự ngửa cổ uống ực hết rượu trong chén, chép chép miệng, nấc một cái lại nói:"Không nói quản sự, ngay cả những nhân viên bên dưới cũng có các quan hệ riêng, rối loạn đến nỗi cả tôi cũng không nắm rõ!"

Lúc này, mặt của y đã thành một quả cà tím thực sự, dừng chén rượu trong tay bên trên bàn, bảo tiểu thiếp rót rượu. Tiểu thiếp thấy y bắt đầu nói năng lung tung, vội đẩy y, "lão gia! Người uống bớt một chén đi!"

"Sang bên kia!" Triệu quản sự giành lấy bình rượu, tự rót cho mình một chén, lại tiện tay véo bộ mông tròn lẳn của tiểu thiếp một cái, cười hắc hắc nói:"Về phòng mình đi, tối nay ta tới ngủ chỗ nàng!"

Tiểu thiếp thấy chồng lộ thói xấu, không khỏi vừa ngượng vừa sốt ruột, lại thấy Trương Hoán ở một bên chỉ cười không nói, giận hờn giậm chân, chạy ra ngoài. Triệu quản sự nhìn chằm chằm tới khi bóng lưng của cô ta biến mất, bấy giờ mới đắc ý uống một hơi cạn chén rượu, ghé miệng tới gần bên tai Trương Hoán cười mờ ám nói:"Nữ nhân này thật sự không phải ngọn đèn tiết kiệm dầu, cũng chỉ tôi mới có bản lãnh thỏa mãn nàng. Ực! Khi nãy tôi nói đến đâu rồi nhỉ?"

Trương Hoán rót đầy một chén cho y, cười híp mắt trả lời:"Khi nãy ông nói đến Dương quản sự!"

"Đúng rồi! Dương quản sự."

Triệu quản sự nhìn ngó xung quanh theo thói quen, hạ thấp giọng nói:"Dương quản sự là tâm phúc của Tam lão gia, nếu không phải chú ý tới thể diện của Đại lão gia, lão Tiền sớm đã bị bọn họ kéo xuống rồi. Hai kẻ bọn họ, cứng lắm!"

Trương Hoán liếc nhìn y, không lộ vẻ gì khác lạ nói:"Nhưng tôi cảm thấy trình độ của Dương quản sự chẳng hề giỏi. Hôm nay xem sổ sách của y, nội dung phát sinh của từng khoản đều không được viết rõ ràng, đây còn có thể gọi là người tính toán sổ sách sao?"

"Đệ nói chính là cuốn sổ chi tiêu số lượng lớn nhỉ!" Triệu quản sự vỗ vai Trương Hoán, đoạn chân thành nói:"Lão đệ! Đệ không hiểu. Cuốn sổ đó là để cho lão Tiền xem, thực ra y còn có một cuốn khác, để ở trong nhà đấy! Bọn tôi đều biết cả, nhưng ai dám nói? Cho dù là lão Tiền cũng không dám hé răng, đại lão gia đi khỏi, nhà này còn không phải là thiên hạ của tam lão gia sao?"

Nói tới đây, Triệu quản sự thở một hơi thật dài, đoạn tiếp:"Loạn rồi! Liếc mắt là thấy có vấn đề trong cuốn sổ đó, hơn nữa còn không hề nhỏ."

Tâm tình y buồn bực, lại uống liền mấy chén rượu, đầu vẹo đi, nằm bò lên bàn say ngất. Trương Hoán gọi y mấy tiếng, thấy y đã ngủ khò khò, liền cáo từ với vợ của y, vội vàng về nhà.

Trương Hoán vẫn sống ở chỗ cũ, khéo léo từ chối ưu đãi cho y chuyển vào phủ trong. Trương Nhược Phong đương nhiên không cố ép, vốn chỉ là làm tạm thời vài tháng, không tất yếu phải quá cất nhắc y.

Đi vào trong viện, chỉ thấy Á thúc đang khom lưng xới đất ở một góc, Trương Hoán biết lão muốn trồng chút rau. Nếu mình tốt nghiệp ở thư viện, hai xâu tiền theo quy định hàng tháng sẽ không còn, Á thúc đã bắt đầu chuẩn bị chu đáo.

Đây cũng là chuyện Trương Hoán vẫn luôn lo lắng. Cuối năm mình phải vào kinh thi cử, ít ra cũng phải mất nửa năm, bình thường mình không có tiền dư dả, vậy Á thúc sống bằng cái gì đây? Có điều, vấn đề này hiện giờ đã được giải quyết. Buổi chiều lão Tiền nói cho y biết, sau này mỗi tháng y có hai mươi xâu tiền theo quy định, đó là căn dặn của đại lão gia, đãi ngộ tương đương con trai chi chính.

Trương Hoán có việc trong lòng, tạm thời không kể chuyện này cho Á thúc, mà rảo bước đi về phòng. Y thắp sáng đèn, quay người cài then cửa, lấy ra một cuốn sổ cũ úa vàng từ trong tủ, chính là sổ chi tiêu số lượng lớn hồi sáng y đã xem. Buổi chiều Dương quản sự không tới, lão Tiền đáp ứng y có thể mang cuốn sổ đó về nhà nghiên cứu cẩn thận.

Triệu quản sự đã nói có thể nhìn thấy rất rõ ràng có vấn đề trong cuốn sổ này, y tin bản thân cũng có thể nhìn ra được. Đêm khuya dần, Trương Hoán vẫn tập trung tinh thần ngồi dưới ngọn đèn kiểm tra số tiền của từng khoản. Cuốn sổ tuy không dày, nhưng mỗi một trang đều được viết dày đặc chi chít số tiền, mỗi trang ít nhất cũng có hơn hai trăm biên bản.

...

"Ba ngàn xâu tiên chi ra, có lẽ không phải đây; sáu ngàn xâu tiên chi ra, chắc hẳn cũng không phải cái này; bốn..."

Tay Trương Hoán bỗng dừng lại. Y rốt cuộc đã phát hiện một biên bản ở khe sổ, số tiền không phải là bốn ngàn xâu, cũng không phải bốn vạn xâu, mà là bốn mươi vạn xâu.

'Bốn mươi vạn xâu cơ à!' Một lần chi ra bốn mươi vạn xâu duy nhất, Trương Hoán khó mà tưởng tượng nổi con số khổng lồ ấy, lượng tiền đúc một năm của Đại Đường cũng không hơn bốn trăm vạn xâu. Y kìm không được đóng sổ ngẫm nghĩ, chẳng lẽ vấn đề nằm ở đây sao?

Trương Hoán lại nhìn phần tiếp theo, ở cột nội dung chỉ viết hai chữ 'chi ra', mà thời gian xảy ra là ngày mùng bốn tháng mười năm ngoái. Trong lòng y chợt nảy sinh một sự hiếu kỳ mãnh liệt: số tiền này rốt cuộc đã được dùng vào đâu?

Chú thích:

(1): Trỏ những người có tri thức chuyên môn cao, quan hệ rộng, thu nhập tốt, là tầng lớp tinh anh của xã hội, được mọi người hết sức hâm mộ. Thông thường đều là giám đốc, quản lý cấp cao của các công ty lớn.

(2): Hai trường đại học lớn nhất Trung Quốc hiện nay. Bắc Đại chính là đại học Bắc Kinh.

Danh Môn

Tác giả: Cao Nguyệt