Quan Cư Nhất Phẩm
Chương 53: Trường học họ Thẩm (2)
Những chiếc thuyền xúm đông xúm đỏ vây quanh tan đi, hoa thuyền của bọn Thẩm Mặc liền trở nên có chút cô quạnh.
Nhưng không khí ở bên trong thuyền lại náo nhiệt tới cực điểm.
Chỉ nghe Lữ huyện lệnh hắng giọng, ngâm câu đầu tiên:
- Trúc, trúc.
Lý huyện lệnh không khỏi hít sâu một hơi, không ngờ là câu kép trùng cực khó.
Thẩm Mặc nhẹ nhàng đứng dậy, tới bên lan can nhìn ra, thở dài một hơi nói:
- Thi , thi.
Sự thanh cao của trúc chỉ có thơ ca kiệt xuất có thể xưng được, ở lập ý không thua.
Nhưng còn phải xem tiếp, Lữ huyện lệnh khẽ độc:
- Sâm hàn, khiết lục.
Thẩm Mặc mỉm cười nói:
- Khi mỹ, quật kỳ.
- Tương giang tân, vị thủy khúc.
Lữ huyện lệnh cũng đứng dậy, đi tới trước mặt Thẩm Mặc nói.
- Trùy tâm bi, triển nhan hỉ.
Thẩm Mặc thoải mái ứng đối.
- Duy mạn thúy cẩm, qua mâu thương ngọc.
Lữ huyện lệnh đề cao giọng.
- Xuân hoa thu nguyệt, giang nam yên vũ.
Thẩm Mặc cười.
- Tâm hư dị chủng thảo, tíết kính du phàm mộc.
Giọng Lữ huyện lệnh càng cao hơn.
- Điều thanh kim thạch oán, ngâm khổ quỷ thần bi.
Thẩm Mặc cao giọng ứng đối.
- Hóa long trượng nhập tiên pha, hô phong luật minh thần cốc.
Lữ huyện lệnh từng bước ép tới.
- Lâm mâu trúc ngữ như tố, nham tĩnh tuyền thanh tự khấp.
Thẩm Mặc không lui một bước.
- Nguyệt nga cân bí tĩnh nhiễm nhiễm, phượng nữ sanh vu thanh tốc tốc.
Lữ huyện lệnh nhìn thẳng vào mắt Thẩm Mặc.
- Thanh ngâm thiển xướng thần nữ túy, ly từ hoa chương tiên tử mê.
Thẩm Mặc như có thần linh phù trợ đáp.
- Hay! Lần này không chỉ Lý huyện lệnh nữa, mà cả Hầu huyện thừ cũng lớn tiếng phụ họa.
Khi mọi người cho rằng hai bên đã kết thúc thì Lữ huyện lệnh tiếp tục ngâm:
- Lâm gian ẩm tửu thối ảnh diêu tôn, thạch thượng vi kỳ thanh âm phúc cục.
Không ngờ còn có câu thứ tám.
Sắc mặt Thẩm Mặc dần trở nên nghiêm túc, đọc ra từng cầu một:
- Nguyệt hạ thái bạch cử thương túy vũ, giang biên tử mỹ ngưỡng thiên bi thán.
Lữ huyện lệnh không chịu buông tha:
- Khuất đại phu trục khứ đồ duyệt tiêu lan, đào tiên sanh quy lai đãn tầm tùng cúc.
Thẩm Mặc trán đã toát mồ hôi:
- Tỳ bà hành thương hoài châu ngọc hàm lệ xuất tắc khúc thiết đảm trần sa quyển thạch.
- Nhược luận đàn loan chi thao vô địch vu quân, dục đồ tiêu sái chi tư mạc hiền nhị phó.
Lữ huyện lệnh đọc ra câu cuối cùng rồi im lặng nhìn Thẩm Mặc, vẻ mặt hết sức phức tạp.
- Công nhận thi ca chi thịnh mạc quá vu đường ; đãn cầu phong nhã chi cực hoàn khán chu sở.
Thẩm Mặc cảm thấy mình đã hết sức rồi.
May mà Lữ huyện lệnh cũng không đọc nữa, hướng y vái thật sâu:
- Thụ giáo rồi.
- Không dám nhận.
Thẩm Mặc vội hoàn lễ.
Trúc , trúc.
Um tùm, xanh mướt.
Mép Tương Giang, khúc Vị Thủy.
Màn che như gấm, giáo thương như ngọc.
Làm trăm cỏ hổ thẹn, vượt qua thứ gỗ thường.
Hóa gậy rồng vào tiên pha, rít gió mạnh vang thần cốc.
Khăn choàng Nguyệt Nga lặng lẽ trôi, tiếng kèn Phượng Ngữ ngân cao vút.
Uống rượu trong rừng nhìn bóng lay động, đánh cờ trên đá nghe tiếng gươm đao.
Khuất tiên sinh theo đuổi cái thú tiêu lan , Đào tiên sinh trở về tìm vui tùng cúc.
Nhược luận đàn loan chi thao vô địch vu quân
+++
Thơ, thơ.
Đẹp đẽ, cao quý.
Nát cõi lòng, vui con tim.
Xuân hoa thu nguyệt, giang nam yên vũ.
Thanh trong vàng ngọc oán, âm đục quỷ thần sầu.
Lâm mâu trúc ngữ như tố, nham tĩnh tuyền thanh tự khấp
Tiếng ngâm êm đềm thần nữ say, văn chương hoa mỹ tiên tử mê.
Dưới trăng Lý Bạch nâng chén say múa, bên sông Tử Mỹ ngửa mặt thở than.
Tỳ bà hành đau buồn châu ngọc châu ngóc ứa lệ, xuất tắc khúc rắn rỏi cát bụi cuốn đi.
Công nhận thi ca hưng thịnh không qua được Đường, nhưng cầu phong nhã thì phải nhìn Sở.
*** Dịch đại khái ngữ nghĩa thôi.
....
Thuyền hoa cập bến, đôi bên cáo biệt.
Lý huyện lệnh và Thẩm Mặc đi lên cỗ kiệu đã đợi từ lâu rời đi.
Hầu thuyện thừa cung kính nói:
- Đại nhân, ti chức cũng phải về nha môn thôi.
Lữ huyện lệnh gật đầu, Hầu huyện thừa liền lên xe ngựa, đi về phía huyện nha.
Đứng trên boong thuyền một lúc, Lữ huyện lệnh quay về trong khoang thuyền.
Thấy y lên lầu, một cô gái váy trắng như tuyết, mặt mày như tranh vẽ cười tươi đi lên, dịu dàng nói:
- Cha, người kia đi rồi ạ?
Lữ huyện lệnh gật đầu cười:
- Đi hết rồi.
Hắn có hai đứa con sinh đôi, tuổi chừng mười ba mười bốn. Con trai tên Lữ Khác, sinh muộn hơn một chút, tính cách trầm ổn hướng nội, chính đang miệt mài học vỡ lòng. Con gái nhũ danh Uyển Nhi, tuổi lớn hơn một chút, thông minh lanh lợi, rất được hắn yêu thích. Mặc dù không thể đi đọc sách, nhưng Lữ huyện lệnh cũng vẫn mời thầy về dạy tại nhà, vốn muốn dạy cho nàng cầm kỳ thư họa, thi ca tử phú, một là có thể giải sầu, hai là bồi dưỡng con người.
Ai ngờ cô nương này thiên phú cực cao, cái gì cũng học một cái là biết, học rồi là tinh thông, chỉ vài năm trình độ đã vượt quá thầy. Tiên sinh không còn mặt mũi nào dạy dỗ nữa, chỉ đành chủ động xin nghỉ. Sau đó Uyển Nhi không cần thầy nữa, tự đọc tự học, tự vui một mình, cũng hết sức khoan khoái.
Thế nhưng có một điều nàng cả ngày nhốt mình trong nhà, khó trách khỏi cảm thấy buồn chán. Lữ huyện lệnh hết sức thương yêu nữ nhi, hôm nay tới xem náo nhiệt, liền đưa nàng theo. Mặc dù Uyển Nhi luôn đợi ở trên lầu, nhưng cái nên xem cũng xem không sót cảnh nào, cái nên nghe cũng không lỡ một chữ, tới ngay cả "nhất thập lênh" cuối cùng Lữ huyện lệnh viết ra kia cũng là do nàng viết, sai nha hoàn mang cho cha.
Hiện giờ hai cha con liên thủ cũng không làm gì nổi Thẩm Mặc, làm Uyển Nhi có chút tò mò:
- Người tên Thẩm Mặc này có hơn được Thanh Đằng tiên sinh không?
- Khả năng không lớn.
Lữ huyện lệnh lắc đầu:
- Cho dù hai bên thông minh tài trí khó phân cao thấp, nhưng Từ Vị nhiều tuổi hơn y không ít, cũng từng trải phong phú hơn, đó là sự chênh lệnh.
- Chẳng phải phụ thân nói hậu sinh khả ủy sao?
Lữ Uyển Nhi che miệng cười:
- Ít nhất hai người đều là người thông minh tuyệt đỉnh phải không ạ?
- Đúng thế.
Lữ huyện lệnh thở dài:
- Ông trời thật thú vị, cho ta một Chư Đại Thụ, liền cấp Lý tiền bối một Đào Đại Lâm; cho ta một Từ Vị liền cho ông ấy một Thẩm Mặc, quả nhiên là không thiên vị một bên nào.
- Con thật mong nhìn thấy Thẩm Mặc và Thanh Đằng tiên sinh tỉ thí một trận.
Lữ Uyển Nhi mơ mộng nói.
- Không được.
Lữ huyện lệnh cả quyết lắc đầu:
- Năm nay là năm thi lớn, Từ Vị phải tham gia hội thí, không thể để hắn ta phân tâm vào lúc này.
- Ồ.
Lữ Uyển Nhi nhíu hàng mi thanh tú:
- Cha, hay là cha khuyên Thanh Đằng tiên sinh, bảo tiên sinh đem văn phong vui buồn mừng giận thu lại, mặc dù mọi người rất thích, nhưng hẳn khi đi thi sẽ bị thiệt thòi.
Lữ huyện lệnh cười khổ:
- Cha đã khuyên nhiều lần lắm rồi, bảo với hắn muốn thi trúng phải thu mình lại, đừng nên quá phô trương, càng đừng nên châm biếm thói hư tật xấu, nhưng hắn cứ khư khư ý mình.
Nói rồi lắc đầu:
- Có lẽ vấp té sẽ làm hắn tỉnh ra.
- Tốt nhất vẫn nên thuận lợi đỗ cao thì hơn.
Uyển Nhi chắp tay lại, chân thành cầu chúc cho Từ Vị đại thúc.
....
Lại nói về cỗ kiệu lớn kia, Lý huyện lệnh tươi cười ngồi đối diện với Thẩm Mặc, huyện thái gia càng nhìn Thẩm Mặc càng cảm thấy vui vẻ, trong lòng cứ như đổ mật vậy, ngọt tới phát ngấy. "Làm sao muốn ngủ mà lại có người mang gối tới nhỉ? Xem ra lão phu bĩ cực thái lai rồi." Lỹ huyện lệnh trước tiên mơ tưởng một hồi, sau đó thấy nên luận công ban thường rồi, liền mỉm cười nói với Thẩm Mặc:
- Năm nay ngươi thi huyện đi, vị trí đầu ắt thuộc về ngươi.
Dựa theo thông lệ, phàm là người đứng đầu thi huyện, thi phủ đều có được tư cách sinh viên. Điều này chính là nói với Thẩm Mặc: “Chỉ cần ngươi làm bài không quá tệ, ta sẽ tặng cho ngươi cái danh tú tài.”
Thẩm Mặc cười khổ:
- Cám ơn mỹ ý của tiên sinh, thế nhưng học sinh đang chịu tang, hai năm sau không thể khảo thí.
Dựa theo Đại Minh hình luật, sau khi tang phụ hoặc tang mẫu, trong vòng ba năm không cho phép khoa cử, không có phép kết hôn, dù có kết hôn cũng không được ở cùng phòng. Về phần lễ mừng không được phép cử hành, tới ngay cả năm mới cũng không được đi chúc tết thân thích.
Vậy thì còn có thể làm gì? Trừ thực sự hết sức đau thương tiền nhân ra còn có thể đọc sách dạy học, lấy danh nghĩa du học đi du lịch khắp nơi cũng được.
Nhưng không khí ở bên trong thuyền lại náo nhiệt tới cực điểm.
Chỉ nghe Lữ huyện lệnh hắng giọng, ngâm câu đầu tiên:
- Trúc, trúc.
Lý huyện lệnh không khỏi hít sâu một hơi, không ngờ là câu kép trùng cực khó.
Thẩm Mặc nhẹ nhàng đứng dậy, tới bên lan can nhìn ra, thở dài một hơi nói:
- Thi , thi.
Sự thanh cao của trúc chỉ có thơ ca kiệt xuất có thể xưng được, ở lập ý không thua.
Nhưng còn phải xem tiếp, Lữ huyện lệnh khẽ độc:
- Sâm hàn, khiết lục.
Thẩm Mặc mỉm cười nói:
- Khi mỹ, quật kỳ.
- Tương giang tân, vị thủy khúc.
Lữ huyện lệnh cũng đứng dậy, đi tới trước mặt Thẩm Mặc nói.
- Trùy tâm bi, triển nhan hỉ.
Thẩm Mặc thoải mái ứng đối.
- Duy mạn thúy cẩm, qua mâu thương ngọc.
Lữ huyện lệnh đề cao giọng.
- Xuân hoa thu nguyệt, giang nam yên vũ.
Thẩm Mặc cười.
- Tâm hư dị chủng thảo, tíết kính du phàm mộc.
Giọng Lữ huyện lệnh càng cao hơn.
- Điều thanh kim thạch oán, ngâm khổ quỷ thần bi.
Thẩm Mặc cao giọng ứng đối.
- Hóa long trượng nhập tiên pha, hô phong luật minh thần cốc.
Lữ huyện lệnh từng bước ép tới.
- Lâm mâu trúc ngữ như tố, nham tĩnh tuyền thanh tự khấp.
Thẩm Mặc không lui một bước.
- Nguyệt nga cân bí tĩnh nhiễm nhiễm, phượng nữ sanh vu thanh tốc tốc.
Lữ huyện lệnh nhìn thẳng vào mắt Thẩm Mặc.
- Thanh ngâm thiển xướng thần nữ túy, ly từ hoa chương tiên tử mê.
Thẩm Mặc như có thần linh phù trợ đáp.
- Hay! Lần này không chỉ Lý huyện lệnh nữa, mà cả Hầu huyện thừ cũng lớn tiếng phụ họa.
Khi mọi người cho rằng hai bên đã kết thúc thì Lữ huyện lệnh tiếp tục ngâm:
- Lâm gian ẩm tửu thối ảnh diêu tôn, thạch thượng vi kỳ thanh âm phúc cục.
Không ngờ còn có câu thứ tám.
Sắc mặt Thẩm Mặc dần trở nên nghiêm túc, đọc ra từng cầu một:
- Nguyệt hạ thái bạch cử thương túy vũ, giang biên tử mỹ ngưỡng thiên bi thán.
Lữ huyện lệnh không chịu buông tha:
- Khuất đại phu trục khứ đồ duyệt tiêu lan, đào tiên sanh quy lai đãn tầm tùng cúc.
Thẩm Mặc trán đã toát mồ hôi:
- Tỳ bà hành thương hoài châu ngọc hàm lệ xuất tắc khúc thiết đảm trần sa quyển thạch.
- Nhược luận đàn loan chi thao vô địch vu quân, dục đồ tiêu sái chi tư mạc hiền nhị phó.
Lữ huyện lệnh đọc ra câu cuối cùng rồi im lặng nhìn Thẩm Mặc, vẻ mặt hết sức phức tạp.
- Công nhận thi ca chi thịnh mạc quá vu đường ; đãn cầu phong nhã chi cực hoàn khán chu sở.
Thẩm Mặc cảm thấy mình đã hết sức rồi.
May mà Lữ huyện lệnh cũng không đọc nữa, hướng y vái thật sâu:
- Thụ giáo rồi.
- Không dám nhận.
Thẩm Mặc vội hoàn lễ.
Trúc , trúc.
Um tùm, xanh mướt.
Mép Tương Giang, khúc Vị Thủy.
Màn che như gấm, giáo thương như ngọc.
Làm trăm cỏ hổ thẹn, vượt qua thứ gỗ thường.
Hóa gậy rồng vào tiên pha, rít gió mạnh vang thần cốc.
Khăn choàng Nguyệt Nga lặng lẽ trôi, tiếng kèn Phượng Ngữ ngân cao vút.
Uống rượu trong rừng nhìn bóng lay động, đánh cờ trên đá nghe tiếng gươm đao.
Khuất tiên sinh theo đuổi cái thú tiêu lan , Đào tiên sinh trở về tìm vui tùng cúc.
Nhược luận đàn loan chi thao vô địch vu quân
+++
Thơ, thơ.
Đẹp đẽ, cao quý.
Nát cõi lòng, vui con tim.
Xuân hoa thu nguyệt, giang nam yên vũ.
Thanh trong vàng ngọc oán, âm đục quỷ thần sầu.
Lâm mâu trúc ngữ như tố, nham tĩnh tuyền thanh tự khấp
Tiếng ngâm êm đềm thần nữ say, văn chương hoa mỹ tiên tử mê.
Dưới trăng Lý Bạch nâng chén say múa, bên sông Tử Mỹ ngửa mặt thở than.
Tỳ bà hành đau buồn châu ngọc châu ngóc ứa lệ, xuất tắc khúc rắn rỏi cát bụi cuốn đi.
Công nhận thi ca hưng thịnh không qua được Đường, nhưng cầu phong nhã thì phải nhìn Sở.
*** Dịch đại khái ngữ nghĩa thôi.
....
Thuyền hoa cập bến, đôi bên cáo biệt.
Lý huyện lệnh và Thẩm Mặc đi lên cỗ kiệu đã đợi từ lâu rời đi.
Hầu thuyện thừa cung kính nói:
- Đại nhân, ti chức cũng phải về nha môn thôi.
Lữ huyện lệnh gật đầu, Hầu huyện thừa liền lên xe ngựa, đi về phía huyện nha.
Đứng trên boong thuyền một lúc, Lữ huyện lệnh quay về trong khoang thuyền.
Thấy y lên lầu, một cô gái váy trắng như tuyết, mặt mày như tranh vẽ cười tươi đi lên, dịu dàng nói:
- Cha, người kia đi rồi ạ?
Lữ huyện lệnh gật đầu cười:
- Đi hết rồi.
Hắn có hai đứa con sinh đôi, tuổi chừng mười ba mười bốn. Con trai tên Lữ Khác, sinh muộn hơn một chút, tính cách trầm ổn hướng nội, chính đang miệt mài học vỡ lòng. Con gái nhũ danh Uyển Nhi, tuổi lớn hơn một chút, thông minh lanh lợi, rất được hắn yêu thích. Mặc dù không thể đi đọc sách, nhưng Lữ huyện lệnh cũng vẫn mời thầy về dạy tại nhà, vốn muốn dạy cho nàng cầm kỳ thư họa, thi ca tử phú, một là có thể giải sầu, hai là bồi dưỡng con người.
Ai ngờ cô nương này thiên phú cực cao, cái gì cũng học một cái là biết, học rồi là tinh thông, chỉ vài năm trình độ đã vượt quá thầy. Tiên sinh không còn mặt mũi nào dạy dỗ nữa, chỉ đành chủ động xin nghỉ. Sau đó Uyển Nhi không cần thầy nữa, tự đọc tự học, tự vui một mình, cũng hết sức khoan khoái.
Thế nhưng có một điều nàng cả ngày nhốt mình trong nhà, khó trách khỏi cảm thấy buồn chán. Lữ huyện lệnh hết sức thương yêu nữ nhi, hôm nay tới xem náo nhiệt, liền đưa nàng theo. Mặc dù Uyển Nhi luôn đợi ở trên lầu, nhưng cái nên xem cũng xem không sót cảnh nào, cái nên nghe cũng không lỡ một chữ, tới ngay cả "nhất thập lênh" cuối cùng Lữ huyện lệnh viết ra kia cũng là do nàng viết, sai nha hoàn mang cho cha.
Hiện giờ hai cha con liên thủ cũng không làm gì nổi Thẩm Mặc, làm Uyển Nhi có chút tò mò:
- Người tên Thẩm Mặc này có hơn được Thanh Đằng tiên sinh không?
- Khả năng không lớn.
Lữ huyện lệnh lắc đầu:
- Cho dù hai bên thông minh tài trí khó phân cao thấp, nhưng Từ Vị nhiều tuổi hơn y không ít, cũng từng trải phong phú hơn, đó là sự chênh lệnh.
- Chẳng phải phụ thân nói hậu sinh khả ủy sao?
Lữ Uyển Nhi che miệng cười:
- Ít nhất hai người đều là người thông minh tuyệt đỉnh phải không ạ?
- Đúng thế.
Lữ huyện lệnh thở dài:
- Ông trời thật thú vị, cho ta một Chư Đại Thụ, liền cấp Lý tiền bối một Đào Đại Lâm; cho ta một Từ Vị liền cho ông ấy một Thẩm Mặc, quả nhiên là không thiên vị một bên nào.
- Con thật mong nhìn thấy Thẩm Mặc và Thanh Đằng tiên sinh tỉ thí một trận.
Lữ Uyển Nhi mơ mộng nói.
- Không được.
Lữ huyện lệnh cả quyết lắc đầu:
- Năm nay là năm thi lớn, Từ Vị phải tham gia hội thí, không thể để hắn ta phân tâm vào lúc này.
- Ồ.
Lữ Uyển Nhi nhíu hàng mi thanh tú:
- Cha, hay là cha khuyên Thanh Đằng tiên sinh, bảo tiên sinh đem văn phong vui buồn mừng giận thu lại, mặc dù mọi người rất thích, nhưng hẳn khi đi thi sẽ bị thiệt thòi.
Lữ huyện lệnh cười khổ:
- Cha đã khuyên nhiều lần lắm rồi, bảo với hắn muốn thi trúng phải thu mình lại, đừng nên quá phô trương, càng đừng nên châm biếm thói hư tật xấu, nhưng hắn cứ khư khư ý mình.
Nói rồi lắc đầu:
- Có lẽ vấp té sẽ làm hắn tỉnh ra.
- Tốt nhất vẫn nên thuận lợi đỗ cao thì hơn.
Uyển Nhi chắp tay lại, chân thành cầu chúc cho Từ Vị đại thúc.
....
Lại nói về cỗ kiệu lớn kia, Lý huyện lệnh tươi cười ngồi đối diện với Thẩm Mặc, huyện thái gia càng nhìn Thẩm Mặc càng cảm thấy vui vẻ, trong lòng cứ như đổ mật vậy, ngọt tới phát ngấy. "Làm sao muốn ngủ mà lại có người mang gối tới nhỉ? Xem ra lão phu bĩ cực thái lai rồi." Lỹ huyện lệnh trước tiên mơ tưởng một hồi, sau đó thấy nên luận công ban thường rồi, liền mỉm cười nói với Thẩm Mặc:
- Năm nay ngươi thi huyện đi, vị trí đầu ắt thuộc về ngươi.
Dựa theo thông lệ, phàm là người đứng đầu thi huyện, thi phủ đều có được tư cách sinh viên. Điều này chính là nói với Thẩm Mặc: “Chỉ cần ngươi làm bài không quá tệ, ta sẽ tặng cho ngươi cái danh tú tài.”
Thẩm Mặc cười khổ:
- Cám ơn mỹ ý của tiên sinh, thế nhưng học sinh đang chịu tang, hai năm sau không thể khảo thí.
Dựa theo Đại Minh hình luật, sau khi tang phụ hoặc tang mẫu, trong vòng ba năm không cho phép khoa cử, không có phép kết hôn, dù có kết hôn cũng không được ở cùng phòng. Về phần lễ mừng không được phép cử hành, tới ngay cả năm mới cũng không được đi chúc tết thân thích.
Vậy thì còn có thể làm gì? Trừ thực sự hết sức đau thương tiền nhân ra còn có thể đọc sách dạy học, lấy danh nghĩa du học đi du lịch khắp nơi cũng được.
Bình luận truyện