Mạch Thượng Hoa Khai
Chương 2
Tống Huyễn vừa sải bước tiến vào Ngự thư phòng đã thấy Lý Tùng Thanh đang kê cao gối vỗ giấc, trên người còn phủ hoàng bào thì không khỏi sửng sốt, cẩn trọng hỏi – “Tam ca, như thế này không phải là điều kiêng kỵ hay sao?”
“Chẳng có gì đáng để kiêng kỵ cả.” – Hoàng đế lãnh đạm đáp.
“Vậy vì sao không trực tiếp phong hắn thành Thượng quân, như thế chẳng phải có thể quang minh chính đại hơn à?”
“Ngươi hiểu được tính tình của hắn ra sao mà.”
“Đúng vậy, người của Lý gia từ trên xuống dưới đều là những kẻ bướng bỉnh đã thành thói.” – Tống Huyễn cười tỏ ra hiểu biết.
“Tiểu Lục, ngươi đến tìm trẫm có việc gì?” – Hoàng đế hỏi.
“Tam ca có biết việc Tiểu Thất ở Sở Nam không?”
“Khẩn địa truân lương, chiêu binh mãi mã.[1]”
“A, người đã biết cả rồi sao?”
“Khắp thiên hạ này đều là đất đai của trẫm.”
“Tam ca, thần đệ vạn phần bội phục ngài, khó trách dân gian truyền tai nhau rằng ngài là vị hoàng đế thiên lý nhãn, dù trên đời xảy ra việc gì cũng không thể che mắt được ngài.”
“Tiểu Thất không có tâm tư mưu phản.”
“Thế sao hắn lại làm ra những việc khiến người ta phải dễ dàng hoài nghi vậy chứ?”
“Hắn chính là đang nghĩ hướng đến trẫm hỏi xin một người.”
“Là ai?”
“Tiểu Diểu!”
Ngoài cửa chợt vang lên tiếng rơi vỡ loảng xoảng, ngoảnh ra thì thấy Ngụy Tiểu Diểu đang đứng ở đấy, dưới chân là một chén hương trà Hồ Tân đã vỡ nát, trên gương mặt thanh tú nõn nà hiện lên vẻ nhợt nhạt lo sợ đáng hoài nghi.
“Tiểu nhân đáng chết!” – Ngụy Tiểu Diểu cuống quít ngồi xuống thu nhặt những mảnh vỡ.
“Ngươi vào đây!” – Tống Huyễn bước đến kéo hắn vào Ngự thư phòng, nóng mặt chất vấn – “Tiểu Diểu, ngươi rốt cuộc là đang cùng Tống Vỹ bày ra trò quỷ quái gì?”
“Ân… đừng ồn ào…!” – đột nhiên bị tạp âm quấy nhiễu giấc ngủ nên Lý Tùng Thanh mơ màng thốt ra mấy lời vô nghĩa.
“Tiểu Lục, nhỏ tiếng một chút.” – Hoàng đế đến bên Lý Tùng Thanh chỉnh lại áo choàng cho hắn, vén mấy sợi tóc mai ra sau vành tai rồi cúi người thì thầm – “Không có việc gì đâu, ngươi tiếp tục ngủ đi.”
Tống Huyễn thấy thế không nhịn được đảo cặp mắt trắng dã mấy vòng, hoàn toàn không nghĩ đến sự sủng ái của Hoàng đế đối với Lý Tùng Thanh đã đến mức này. Tống Huyễn vô phương lý giải Hoàng đế ca ca anh tuấn ngất trời, văn võ song toàn của hắn vì cái gì lại xem trọng một Lý Tùng Thanh tài mạo bình thường như thế. Tuy rằng người này là nhị cữu tử[2] của hắn nhưng không thể không thẳng thắn thừa nhận rằng trong Lý gia huynh đệ tỷ muội thì hắn là tầm thường nhất. Nam tử nữ tử của Lý gia kẻ thì anh tuấn người thì kiều diễm, mỗi người đều có dáng vẻ xuất chúng riêng, chỉ độc mỗi Lý Tùng Thanh như thể một chú vịt xấu xí lạc giữa đàn thiên nga.
Lại nói ngược về bốn năm trước Tống Huyễn nghênh đón muội muội của Lý Tùng Thanh là Lý Tùng Đồng vào đại môn trở thành chính thất Vương phi, bởi vậy Lý Tùng Thanh và Hoàng đế bệ hạ tính ra có quan hệ thông gia với nhau.
Trở lại thời điểm hiện tại, Ngụy Tiểu Diểu bị lôi kéo đến thần sắc không che giấu nổi sự hoang mang sợ hãi.
“Tiểu Diểu, ngươi và Tiểu Thất rốt cuộc là có chuyện gì? Vì sao trước đây bản vương chưa từng nghe nói các ngươi có liên quan gì đến nhau cả? Ngươi mau thành thật khai ra rõ ràng đi.” – Tống Huyễn hạ giọng.
“Hồi bẩm Vương gia, tiểu nhân không biết” – Ngụy Tiểu Diểu nhanh chóng khôi phục bình tĩnh, trở lại làm một Đại tổng quản cung kính cẩn trọng.
“Đừng sợ, chúng ta xem như là thanh mai trúc mã của nhau, bản vương và Hoàng thượng nhất định sẽ không gây khó dễ gì cho ngươi.”
“Tiểu Lục, ngươi chính là đang khiến hắn khó xử. Chuyện của Tiểu Thất ngươi không cần quá bận tâm làm gì.” – rồi quay sang hạ lệnh – “Tiểu Diểu, ngươi lui xuống đi!”
“Dạ, tiểu nhân cáo lui.” – Ngụy Tiểu Diểu lui ra.
“Tam ca thật sự yên tâm về Tiểu Thất đến vậy sao?”
“Ngươi có thời gian lo lắng chuyện của Tiểu Thất không bằng mang hết tâm tư đặt tại nơi đệ tức[3] đi. Nghe bảo nàng ấy đang mang thai đứa con thứ hai. Phải chăng đây là chuyện thứ hai ngươi đến tìm trẫm để nói?”
“Thần đệ bây giờ không chỉ hoài nghi ngài có thiên lý nhãn mà còn có cả thuật đọc tâm nữa kìa.” – Tống Huyễn tuy lòng bội phục sát đất nhưng ngoài miệng vẫn buông lời chòng ghẹo – “Cũng không rõ đến lúc nào Lễ bộ Thị lang sẽ từ nhị cữu tử trở thành hoàng tẩu tử[4] của thần đệ đây?”
“Hắn là một nam nhân.”
“Thần đệ đương nhiên biết hắn là một nam nhân. Nhưng Đại Thiệu chúng ta trước đây đã có mấy vị Thượng quân chính là tình nhân được công khai của Hoàng đế, địa vị so với chính cung phi tần cũng không mấy cách biệt. Hoàng thượng đối với hắn đã thật lòng nảy sinh ái tình thì phong hắn làm Thượng quân chẳng phải chính là thừa nhận hắn đấy sao?”
“Ngươi có bao giờ muốn cưỡng ép Lý Tùng Đồng trở thành thiếp thất của ngươi không?”
“Đương nhiên là không!” – Tống Huyễn đang khẳng định như chém đinh chặt sắt đột nhiên khựng lại hỏi – “Nhưng cũng còn tốt hơn phải chịu cảnh không danh không phận, không thể quang minh chính đại gặp nhau mà cứ phải tránh tránh né né. Tam ca, huynh có biết thường dân bá tánh gọi những người như thế bằng danh từ gì không?”
“Nhân tình?”
“Thần đệ cái gì cũng chưa nói đâu đấy!”
Hoàng đế cười mắng nhẹ một câu – “Nhìn khắp thiên hạ cũng chỉ có ngươi dám trêu chọc trẫm thế này.”
Tống Huyễn khoa trương đáp lại bằng một lễ – “Cảm tạ Hoàng đế bệ hạ đối với thần đệ có xiết bao ưu ái cùng bao dung.”
Huynh đệ bàn bạc đôi ba việc nhà rồi Tống Huyễn cáo lui. Trước khi đi lại nhịn không được nói rằng – “Tam ca, thần đệ vốn không hiểu được huynh và nhị cữu tử của thần đệ sẽ che giấu đến lúc nào. Nhưng kỳ thật nếu muốn người khác không biết thì trừ phi mình đừng làm. Đương nhiên nếu là huynh cố ý thì không cần bàn luận thêm gì nữa.”
Hoàng đế trước lời này chỉ cười không đáp.
Sau khi Tống Huyễn rời khỏi, Ngụy Tiểu Diểu liền bưng một chén trà khác tiến vào.
“Tiểu Diểu, nếu trẫm phái ngươi đến chỗ Thất Vương gia thì ngươi có nguyện ý hay không?”
Ngụy Tiểu Diểu quỳ xuống thưa – “Hoàng thượng sai tiểu nhân đi đâu tiểu nhân sẽ đi đến đó.”
“Trẫm không phải muốn mang ngươi giao cho Thất Vương gia mà là muốn ngươi đi thị sát hắn. Ngày mai trẫm sẽ xuống chiếu để ngươi ba ngày sau hộ tống Lý Tùng Thanh thay trẫm tuần tra Sở Nam.”
“Hoàng thượng, đường từ kinh thành đến Sở Nam xa xôi cách trở, hơn nữa nếu là công vụ tuần tra chỉ e Lý đại nhân sẽ rời khỏi kinh thành dễ phải mấy tháng.” – Ngụy Tiểu Diểu nhắc nhở.
“Để cho hắn ra ngoài ít lâu cũng tốt thôi. Trẫm tạm thời đem hắn giao cho ngươi chiếu cố.”
“Dạ, tiểu nhân tất sẽ tận tâm hầu hạ Lý đại nhân.”
Hoàng đế cười nhạt bảo – “Là chiếu cố, không phải hầu hạ. Hắn sẽ không thích ngươi đối với hắn như một bảo mẫu. Về phần Thất Vương gia thì còn tùy vào khả năng ứng biến của ngươi.”
Ngụy Tiểu Diểu mím chặt môi vì chính mình mà thanh minh – “Hoàng thượng, tiểu nhân từ nhỏ đã theo sát bên cạnh người, đối với Thất Vương gia cũng chỉ là sơ giao, tuyệt đối chẳng xảy ra việc không thể để ai biết.”
“Trẫm hiểu! Đến lúc đó là biệt ly hay lưu lại chỉ tùy ở bản thân ngươi muốn thế nào thì làm thế ấy, trẫm tuyệt đối không can thiệp vào quyết định của ngươi.” – Hoàng đế nói – “Mau lui xuống chuẩn bị đi!”
“Dạ, tiểu nhân cáo lui.”
Lý Tùng Thanh vẫn say sưa giấc nồng không biết trời trăng gì, càng không hay bản thân sắp phải bôn ba dặm trường, ngủ đến khi thẳng giấc mới tỉnh dậy. Đến lúc tỉnh lại thì bên ngoài vầng dương đã xuống núi, hiển nhiên đã sắp hoàng hôn. Hắn duỗi thân người ngồi dậy khiến áo choàng rơi xuống thắt lưng.
“Đã tỉnh rồi sao?” – Tống Dục hỏi.
“Phải!”
Tống Dục tiếp tục phê duyệt tấu chương, Lý Tùng Thanh đi giày vào rồi im lặng ngồi nhìn. Một tên cung nhân mang một chiếc bàn nhỏ đặt lên trường tháp, một cung nhân khác dùng khay mang đến một chén cháo đậu phụ thơm ngào ngạt, là món Hoàng đế đặc biệt phân phó ngự thiện phòng làm riêng. Tống Dục hiểu rõ khẩu vị của Lý Tùng Thanh, kẻ này không dùng hùng chưởng[5] yến sào hay bất kỳ món ăn trân quý nào mà chỉ thích những món rau xanh đạm bạc. Bất quá món ăn do ngự thiện phòng của hoàng cung làm ra dẫu có là rau xanh bình dân đến mức nào cũng mang theo mười phần quý khí, chẳng hạn như đậu phụ này tựa như một chiếc chén ngọc thạch thanh thúy đẹp mắt, khiến người ăn vào thêm phần mỹ vị.
“Nhân khi còn nóng, dùng trước một ít lót dạ, đợt lát nữa cùng trẫm dùng qua dạ thiện.” – Tống Dục lên tiếng nói.
“Ừm!” – Lý Tùng Thanh thờ ơ khuấy nhẹ chén cháo. Tuy rằng ngủ cả một ngày chưa ăn chút gì nhưng lại không thấy đói, ăn chưa được hai miếng đã buông muỗng.
“Sao không ăn thêm một ít?” – Hoàng đế tuyệt nhiên không ngẩng đầu dậy, mắt rõ ràng vẫn chú ý vào tấu chương mà sao có thể nhìn thấy nhất cử nhất động của hắn một cách cực kỳ thần bí.
“Không muốn ăn.”
“Thân mình có chỗ nào không khỏe à?”
“Không có!”
“Mất hứng?”
“… Ngươi vốn có thể để ta đến Thính Hạ Lâu an giấc” – để hắn ngủ lại tại nơi này lại còn dùng hoàng bào đắp cho hắn đã không còn có thể dùng bốn chữ “yêu dân như con” để lấp liếm như trước đây nữa rồi.
“Chỉ là ngươi ngủ say quá, trẫm không nỡ đánh thức ngươi dậy.”
“Đã có những ai đến đây rồi?”
“Hứa Thượng thư, Hoàng Thượng thư, Tả tướng[6], Đại tư mã[7], Thẩm Tướng quân, còn có cả muội phu[8] của ngươi nữa.”
Lý Tùng Thanh nhăn mặt nhíu mày – “Ngươi là cố ý để họ thấy?”
“Ngươi suy nghĩ quá nhiều!” – Tống Dục buông tấu chương đến ngồi bên cạnh, tay bưng chén cháo múc lấy một muỗng đút cho hắn – Ba ngày sau ngươi thay trẫm đến Sở Nam tuần tra.”
“Một mình ta đi?” – Lý Tùng Thanh ngoan ngoãn ăn muỗng cháo đậu phụ do đích thân Hoàng đế bệ hạ đút cho.
“Trẫm phái Ngụy Tiểu Diểu đi cùng với ngươi.”
“Ta đã lâu lắm rồi không rời khỏi kinh thành đến nơi nào xa như thế.”
“Ngươi có thể thuận đường đi thăm viếng tam đệ của ngươi.”
“Vậy khi nào ta phải hồi kinh?”
“Đương nhược mạch thượng hoa khai thời, khả hoãn hoãn quy.”[9](Chưa đến lúc hoa nở trên ruộng đồng thì cứ thong thả chớ vội quay về)
Lý Tùng Thanh khẽ nheo mắt, ý cười dâng lên trong đôi con ngươi trong veo như nước, hương cháo vương nơi khóe miệng cũng trở nên ngọt ngào – “Hoàng thượng, vi thần nhắc nhở ngài rằng vi thần là Lễ bộ Thị lang chứ không phải Ngô Việt Vương phi của ngài.”
Tống Dục buông bát kéo hắn đến ngồi trên đùi mình, liếm đi vệt cháo còn vương trên khóe môi, dán chặt môi mình vào đôi môi ngọt ngào sáng loáng kia, nụ hôn nồng nàn triền miên – “Trẫm có lúc cũng muốn cùng ngươi quang minh chính đại, đường đường là thiên tử mà mỗi khi muốn gặp gỡ ái nhân của mình cũng phải lén lén lút lút thì còn ra thể thống gì nữa?”
Y cảm thấy đôi môi Lý Tùng Thanh rất ngọt ngào, hơn nữa lại càng lúc càng ngọt, khiến y thường xuyên không thể kềm chế mang hắn ra ăn sạch sẽ từ đầu đến chân. Lý Tùng Thanh chủ động hé miệng để đầu lưỡi Tống Dục đi vào, cùng hắn triền miên động chạm, vừa hôn vừa nói không thành lời – “Thê không bằng thiếp, thiếp không bằng vụng trộm bên ngoài.”
“Ngươi đấy!” – Tống Dục tức giận cắn môi hắn. Lúc chấm dứt nụ hôn, y kéo hắn gắt gao ôm sát vào lòng – “Cùng trẫm ở bên nhau thật sự miễn cưỡng đến vậy sao?”
Miễn cưỡng ư? Lý Tùng Thanh trong lòng thừa nhận lúc bắt đầu không phải là không có. Hắn từ trước đến nay luôn kiêng kỵ tự giữ mình, hắn không tìm phiền toái, phiền toái cũng không tìm hắn. Nhưng trên đời này phỏng có chuyện gì so với chuyện cùng Hoàng đế phát sinh quan hệ ám muội là phiền toái hơn đâu? Lúc ban đầu hắn không tránh khỏi những mê hoặc mờ mịt, không hiểu nổi Hoàng đế vì cái gì mà xem trọng mình. Tuy rằng hắn không vui vẻ khi bị nam nhân đặt dưới thân, nhưng cũng lười nhác chống cự. Hoàng đế là ai? Là kẻ nắm trong tay quyền lực khuynh đảo thiên hạ chúng sinh, phản kháng cũng chỉ là uổng công chính mình. Cái được gọi là vì bảo toàn trinh tiết thà chết không chịu khuất phục cứ để người khác nhận lãnh lấy đi, còn Lý Tùng Thanh hắn thầm nghĩ bản thân mình chỉ cần như con lười nhỏ[10] cả ngày nằm úp sấp thế là đủ rồi.
Hắn vốn tưởng rằng Hoàng đế chỉ là hứng thú mới mẻ nhất thời, đối với hắn chẳng kéo dài được bao lâu, chỉ cần nhẫn nại qua một thời gian thì sẽ an ổn cả thôi. Nhưng sự tình lại vượt xa toàn bộ dự kiến của hắn. Tình cảm của hai bên như những giọt nước, từng giọt, từng giọt một kiên trì bền bỉ tích lũy qua bao nhiêu ngày tháng, không thể tự chủ được mà mỗi một ngày lại càng đậm tình hơn một chút, cho đến bây giờ tựa hồ đã là người này không thể sống thiếu người kia. Hắn cũng đã có thể mơ hồ xác định Hoàng đế đối với hắn không phải là nhất thời cảm thấy mới mẻ, mà chính bản thân mình cũng rất thích ngài. Dần dà chuyện giấu giếm người khác trở thành một chuyện vất vả bậc nhất, nhưng nếu không giấu thì sẽ còn vất vả gấp trăm lần.
Cũng có những lúc hắn nghĩ phải làm sao để tình cảm của chính mình có thể công khai ra ánh sáng, nhưng đối tượng lại là Hoàng đế bệ hạ. Nếu công khai thì phiền toái sẽ ầm ầm kéo đến khiến hắn mệt mỏi đến chết không thôi. Nếu chuyện ái tình của hắn và Hoàng đế mà bị bại lộ thì điều trước tiên hắn nghĩ mình sẽ làm là bỏ trốn mất dạng. Hắn sẽ chạy đến một nơi không ai tìm được và ở đó cả đời, giả vờ như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Mắng hắn yếu đuối cũng được, cười hắn thấp hèn cũng tốt. Trung dung chi đạo của nhân sinh được chăng hay chớ, chỉ cần có thể tiêu diêu tự tại là tốt lắm rồi. Được vậy thì hắn tình nguyện đem chính mình vùi lấp làm một chú lạc đà nơi sa mạc mênh mông cát vàng kia. Chỉ là…
“Vì sao lại cứ mãi lưu luyến bên nhau không rời?” – Lý Tùng Thanh trầm giọng hỏi Tống Dục mà lại như đang hỏi chính mình. Hắn có lúc ngẫu nhiên nghĩ nếu sáu năm trước mình không tham ngủ, không vô tình bị thích khách đâm cho một nhát khiến Hoàng đế chú ý đến sự tồn tại của mình, có phải chăng hôm nay cũng sẽ không cùng ngài phát sinh bất kỳ chuyện gì. Hắn nên cảm tạ hay là nên oán hận tên thích khách không có mắt kia, cư nhiên lại bắt đi một viên quan vô quyền vô thế như hắn làm con tin.
Vị Hoàng đế chưa bao giờ thở dài đột nhiên âm thầm phán một câu – “Có lẽ là do duyên phận.”
“Chỉ e đây là nghiệt duyên.”
“Cho dù là nghiệt duyên thì trẫm cũng muốn khiến cho thứ nghiệt duyên này trói chặt hai chúng ta cả một đời.”
“Cả đời… thật sự có thể là cả đời ư…?” – ngữ giọng của Lý Tùng Thanh trở nên mê man, ánh mắt cũng đã mơ hồ.
“Dĩ nhiên là có thể!” – Tống Dục kiên định nâng cằm hắn lên nhìn chăm chú – “Lý Tùng Thanh, Lý Tùng Thanh, trọn một đời này ngươi nhất định là của trẫm.”
Lý Tùng Thanh im lặng nhìn Tống Dục hồi lâu, có chút đăm chiêu rồi bình thản buông một tiếng “A!” vô thưởng vô phạt, từ chối đưa ra ý kiến, sau đó ngáp dài một cái – “Ngươi còn có việc, ta lại ngủ một lát nữa, khi nào dùng bữa thì gọi ta.” – nói xong liền kề môi hôn tình nhân Hoàng đế của mình, rồi ngả đầu tiếp tục làm việc hắn yêu thích nhất trên đời, ngủ.
Tống Dục khẽ cười một tiếng, giận dỗi búng mũi hắn rồi lại bất giác xoa nhẹ gương mặt kia. Yêu hắn chính là vì vẻ tự nhiên bình thản, là vì sự vân tịnh phong thanh, nhưng cũng chính những thứ ấy khiến người ta vô cùng phiền não, chẳng biết trong tâm can hắn bản thân mình chiếm hữu được bao nhiêu phần trọng yếu.
“Tùng Thanh, ngươi để ý đến ta nhiều một chút có được không?” – Hoàng đế trẻ tuổi nhẹ nhàng thì thầm bên tai người đã say giấc nồng kia, chẳng biết những tâm tình này có lặng lẽ theo người vào trong mộng đẹp hay chăng?
Đại Thiệu Hoàng đế sao lại có thể cùng một vị Lễ bộ Thị lang nhỏ nhoi nảy sinh quan hệ cơ chứ? Thế nhưng thái độ chiếm hữu mờ ám này lại khiến không ít người phải nảy sinh nghi vấn.
Nếu nói về duyên phận của hai người thì phải ngược dòng thời gian trở về bảy năm về trước.
Đức Trị năm thứ tư, cứ mỗi sáu năm tổ chức đại khảo thí một lần, số lượng cử nhân ở các môn huyện cùng với Quốc tử giám sinh[11] đủ tư cách cộng lên trên ba trăm người, cùng bước vào kỳ thi hội, sau đó chọn lấy một trăm người đứng đầu bước vào kỳ thi đình do đích thân Hoàng đế giám sát việc thi vấn đáp, điểm ra ba vị tiến sỹ xếp giáp đầu, mười sáu vị cống sỹ xếp giáp thứ hai, còn lại cống sinh xếp giáp thứ ba, tùy theo năng lực mà phong quan hàm lục chức hoặc bị chức[12].
Nói tóm lại đây chính là kỳ khảo thí cao nhất trong cả nước.
Lý Tùng Thanh năm đó mười chín tuổi bị lão đại của Lý gia là Lý Tùng Ngân sử chiêu vừa đấm vừa xoa, buộc lòng phải cùng với lão tam của Lý gia là Lý Tùng Huyền cùng nhau ứng thí. Hắn chẳng có chút nguyện ước đi vào quan lộ, chỉ cầu một chân chưởng quầy do lão đại ban cho đã đủ thỏa mãn rồi. Nhưng Lý Tùng Ngân vì muốn mở rộng bản đồ gian thương của mình, cho rằng trong nhà phải có kẻ đội mũ ô sa thì sẽ như hổ mọc thêm cánh, nên ép lão nhị cùng lão tam ngày đêm đèn sách, mong mỏi đến ngày bọn họ có thể đảm đương một chức quan giúp y tạo vây tạo cánh mưu đồ đại lợi.
Khi danh sách cống sinh được công bố, Lý Tùng Ngân cực kỳ vui vẻ, bởi cả hai đệ đệ đều được chọn bước tiếp vào kỳ thi đình. Cho dù không thể vào được hai giáp đầu thì chỉ cần chiếm được một vị trí trong đệ tam giáp cũng đã quá đủ để tìm một tước quan, chuyện thăng tiến sau này cũng xem như không có vấn đề gì.
Lý Tùng Thanh từ nhỏ cũng thích đọc sách, đáng tiếc kinh, sử, tử, tập, giáo điển quốc sách đều là do người khác nhồi nhét bắt đọc, đọc vào đằng miệng lại cứ thế bay biến mất cả. Thứ duy nhất hắn thích đọc cũng chỉ có chương hồi diễn nghĩa, tạp thư dã sử hoặc việt không lịch sử. Bởi vậy mỗi lần hỏi đến hắn đều vắt nát óc, tỉ như ra đề vạn vạn ngôn thư, thì hắn chỉ cần có thể viết ra ba ngàn chữ cũng đã là đại hạnh. Chính vì thế, hắn không khỏi hoài nghi chính mình có thể vượt ải vũ môn tầng tầng khảo thí liệu có phải do Lý Tùng Ngân ở phía sau dùng tiền đút lót hay chăng, không giống như Lý Tùng Huyền là bằng thực lực mà tranh được một vị trí.
Kỳ thi đình tuy trên danh nghĩa là đích thân Hoàng đế khảo thí, nhưng thực tế chỉ do quan chánh chủ khảo đứng ra chủ trì, rất ít người có thể khiến cho Hoàng thượng phải tự mình vấn đáp. Lúc bình thường chỉ cần ngài nghe qua khoảng năm mươi người ứng đối đã thấy mệt mỏi chán nản, vậy nên những kẻ xếp phía sau thật thiệt thòi, muốn tìm cơ hội tranh thủ sự chú ý của ngài đã khó nay càng khó thêm.
Lý Tùng Huyền xếp thứ mười bảy, thuộc về nhóm thi đầu tiên. Lý Tùng Thanh xếp thứ chín mươi hai, thuộc về nhóm thi cuối cùng. Hắn ở bên ngoài đợi chờ điểm danh lâu đến mức ngủ gà ngủ gật. Mãi cho đến khi có lệnh tuyên triệu nhập điện mới nhéo đùi tự thanh tỉnh đầu óc.
Sau khi phủ phục hành lễ với vị Hoàng đế trẻ tuổi cao quý ngự trên ngai vàng, Lý Tùng Thanh cúi đầu đứng im cúi đầu nghe những kẻ xếp phía trước mình cao cao đàm luận. Bọn họ nói năng thật dõng dạc hùng hồn mà sao hắn nghe qua chẳng khác gì cáo phó, lại không thể ngăn cơn buồn ngủ tiếp tục kéo đến, mắt cứ nhắm xong lại mở, mở rồi lại nhắm, thống khổ tột cùng.
…
Hắn muốn ngủ… sao mãi lại chẳng xong thế này? Hắn thật sự muốn ngủ…
“Lý Tùng Thanh… Lý Tùng Thanh…”
Danh tánh này nghe sao có vẻ quen thuộc thế nhỉ…? Trong cơn hoảng hốt, có kẻ nào đã thoi cho hắn một quả – “Đang gọi ngươi kìa.”
À, là ta! Lý Tùng Thanh cố vận mười phần công lực chống hai mí mắt mình lên, vội vàng bước ra khỏi hàng. Quan chủ thẩm thấy hắn mặt mày đờ đẫn, hai mắt vô thần, trông qua chẳng lấy gì là thông tuệ bèn chọn một câu đơn giản nhất để hỏi – “Quân thử vấn, thiên hạ hà dĩ an?” (Hoàng thượng hỏi rằng, thiên hạ dùng thứ gì để an định)
Hắn không giống những người khác thao thao bất tuyệt hùng mưu vĩ lược, chỉ trả lời một câu ngắn gọn – “Dân thực túc tắc thiên hạ an. Dân dĩ thực vi thiên bái.”[13] (Cơm ăn áo mặc của lê dân bá tánh chính là thứ giúp thiên hạ an định. Dân thì lấy cái ăn làm điều quan trọng hàng đầu)
“Chỉ thế thôi sao?”
“Phải!”
“Ngươi nói thêm một vài ý nữa đi, sẽ không sao đâu.” – Chánh chủ khảo cho hắn thêm một cơ hội nữa.
“Dưỡng đức ư dân, thiên hạ vô nguy.”[14](Dưỡng đức vì dân, thiên hạ không sợ sẽ nguy biến)
“Còn gì nữa?”
Vẫn còn muốn nữa sao? Lý Tùng Thanh cố gắng vắt óc sau cùng mới nói – “Thiên hạ mạc phi hoàng thiên hậu thổ, thị dĩ hoàng tâm định tắc dân tâm an, nhân thánh thiên tử thọ vô cương.”
(Thiên hạ không phải là thiên hạ của riêng mình Hoàng đế. Hoàng đế phải biết dùng tâm tư của chính mình mà an định tâm tư lê dân bá tánh, tu dưỡng theo bậc thánh hiền sẽ được vạn thọ đến cuối đời.)
Khắp cả đại điện nhất thời tĩnh lặng như thinh.
Lý Tùng Thanh thật sự rất muốn làm rõ xem mình đã nói gì mà tất cả những người đang có mặt đều nhất nhất im bặt như thế. Hắn hoàn toàn không hề hy vọng rằng mình ở kỳ thi đình thể hiện tài năng, chỉ cầu mau chóng có thể trở về nhà ngủ. Tảng sáng trời chưa rạng đã bị dựng đầu dậy nhập cung rồi còn gì, như thế khác nào giết hắn chứ.
Quan chánh chủ khảo nhìn hắn từ đầu đến chân như nhìn thấy quỷ, lòng thầm nghĩ tiểu tử này thật to gan dám lên giọng dạy dỗ Hoàng đế cái gì gọi là “nhân thánh thiên tử”, có khác nào ám chỉ hoàng đế không biết tu dưỡng theo đạo thánh hiền.
“Khanh nghĩ như thế nào là nhân thánh thiên tử?” – Hoàng đế bệ hạ đột nhiên lên tiếng khiến ai nấy đều hoảng sợ.
Lý Tùng Thanh tuy hơi cả kinh nhưng vẫn cố gắng đáp lời – “Thực dân thực, tư dân tư, hoan đồng dân hoan, ưu đồng dân ưu, ái dân sở ái, ác dân sở ác, kính dân nhược hổ, thị dân như thương.”
(Ăn thứ dân ăn, nghĩ điều dân nghĩ, vui cùng việc dân vui, lo cùng việc dân lo, yêu dân khắc dân yêu lại, tác ác với dân khắc sẽ bị dân tác ác lại, kính dân như sợ hổ, nhìn thấu những nỗi đau của dân)
“Lời của khanh ý nói thiên tử chẳng có thứ gì là của mình bởi tất cả đều thuộc về thiên hạ chúng sinh?”
“Hoàng giả thường ngôn “trẫm tức thiên hạ”, thiên tử mục[15] chi thiên hạ dân, vô dân, vô thiên hạ.”
(Bậc đế vương vẫn thường nói “trẫm tựa như thiên hạ”, thiên tử là kẻ chăn dắt thiên hạ chúng sinh, không có dân lấy đâu ra thiên hạ?)
Đại điện càng lúc càng lặng im.
Kỳ thật những lời Lý Tùng Thanh nói đều là những đạo lý từ xưa đến nay chẳng có gì mới, có khác chăng là có dám đứng trước mặt Hoàng đế mà rao giảng hay không. Ngay cả lời “trẫm tức thiên hạ” đầy bất kính cũng dám nói ra thì người này nếu không phải ngu dốt thì chắc chắn là có dũng khí rất to lớn. Hết thảy những người có mặt đều vì hắn mà toát mồ hôi lạnh.
Hoàng đế vẻ mặt vẫn chẳng tỏ ra thịnh nộ, ngược lại còn cười phán rằng – “Những lời khanh nói chí phải.”
Quan chánh chủ khảo từ nãy đến giờ vẫn ngồi im theo dõi sự tình, nay thấy Hoàng đế bệ hạ tựa hồ như rất ưng ý với Lý Tùng Thanh này liền dùng bút điểm một dấu chu sa ngay tên của hắn.
Mèo mù vớ được cá rán![16] Lý Tùng Thanh đại để chính là vì những lời đó mà may mắn được điểm chọn vào đệ nhất giáp, đứng ở vị trí thám hoa, phong hàm chánh ngũ phẩm, giữ chức Hộ bộ Lang trung[17]. Còn Lý Tùng Huyền nhờ thực tài mà đề danh bảng vàng, trở thành Tân khoa Trạng nguyên, được phong hàm chánh ngũ phẩm, phái đến Phó Hà tiếp nhận chức vụ Đốc phủ.
Hai vị đệ đệ cùng một kỳ khoa cử đậu vào đệ nhất giáp, một người ở lại triều đình làm tiểu quan, người kia đến địa phương khác làm đại quan, hết thảy đều là những chức quan béo bở, Lý Tùng Ngân thiếu chút nữa cười đến sái quai hàm. Hắn ta lập tức đốt pháo ăn mừng ba ngày ba đêm, mở yến tiệc mời mọi người đến ăn mừng. Tuy rằng phải chịu thu tiền mới được vào yến tiệc, song cũng có không ít kẻ lắm tiền nhiều của muốn dựa hơi tìm đến, giúp cho Lý Tùng Ngân thuận tiện một công đôi chuyện, tính đường sinh kế làm ăn. Nói tóm lại là cả một vùng trời vui như trẩy hội!
Sau hôm yết bảng, triều đình theo thông lệ tổ chức yến tiệc khoản đãi, bèn thiếp lập du yến bên bờ hồ Thái Dịch, ba vị tiến sỹ đệ nhất giáp trong ngày hôm ấy sẽ được vinh dự ngồi cùng Hoàng đế. Tuy nói là ngồi cùng một chỗ nhưng vẫn phải có khoảng cách, bất quá thì cũng chỉ là ngồi chung một gian cùng dùng bữa mà thôi, còn lại phía dưới có biết bao nhiêu vị đại quan sẽ cùng tham dự.
Yến tiệc khoản đãi các vị tân khoa có một tục lệ bất thành văn, ấy là tân Thám hoa phải hái một đóa mẫu đơn đẹp nhất tại kinh thành, đại diện cho sỹ tử cả nước dâng lên Hoàng đế và nói rằng:
“Thiên tử nhân gian thiên xuân hương
Quốc sắc vô song tặng Ngô hoàng.”
(Trời ban nhân gian ngàn vẻ đẹp
Quốc sắc vô song hiến Ngô hoàng)
Hoàng đế sau khi nhận hoa sẽ chúc lại rằng:
“Thiên ân bất độc cao lâu yến
Mãn đình xuân sắc quy nhân gian.”
(Ơn trời chẳng riêng gì lâu yến
Nhân gian xuân sắc phủ đầy sân)
Kế tiếp Hoàng đế sẽ mang đóa mẫu đơn này cũng vật phẩm đáp lễ tặng cho tân Thám hoa, biểu thị ý hoàng đế cùng lê dân bách tính chào đón một mùa xuân mới, kỳ vọng năm nay khắp nơi đều là cảnh ruộng đồng trúng mùa, ý tứ vui vẻ đề huề.
Lúc ấy Lý Tùng Thanh y theo lời dặn cung kính dâng lên Hoàng đế một đóa mẫu đơn đỏ thắm như ngọn lửa rực cháy. Ấy thế mà Hoàng đế chỉ tựa tiếu phi tiếu dùng dằng chưa chịu nhận lấy, khiến cho bữa tiệc đang hồi ồn ào náo nhiệt lập tức yên tĩnh trở lại, hết thảy mọi người đều đổ dồn mắt vào hắn.
Lại việc gì nữa đây? Lý Tùng Thanh ngây người như tượng đá. Đêm qua hắn đã đặc biệt lên giường ngủ sớm, dưỡng hảo tinh thần, mẫu đơn cũng đã mang đến, vậy có việc gì lạ lùng nữa chứ?
Lục Vương gia Tống Huyễn nhìn đến cả kinh nói – “Đây chẳng phải là thiên hương do đích thân Hoàng thượng gieo trồng đấy ư?”
Cả một gian phòng chợt vỡ òa, tên tiểu tử này thật to gan, dám hái cả hoa do Hoàng đế đích thân gieo trồng.
Lý Tùng Thanh ngẩn ngơ mãi đến lúc này mới hiểu ra mình đang gặp phải rắc rối gì. Hắn nhớ lại lúc sớm nay nhận được nhiệm vụ đi hái mẫu đơn đã lang thang khắp kinh thành để tìm kiếm. Dù sao cũng hoa dâng lên cho Hoàng đế nên hắn không dám tùy tiện chọn bừa một đóa. Vì thế khi ở ven hồ Thái Dịch mờ ảo sương khói đã chọn được một gốc hoa thì đúng lúc Thượng Trí quốc sư đi ngang qua, hỏi hắn đang tìm gì.
Hắn trả lời là tìm đóa mẫu đơn đẹp nhất kinh thành. Thượng Trí quốc sư bèn chỉ dẫn cho hắn đến Bạch Hộc Tự mà tìm, mẫu đơn đẹp nhất kinh thành đều ở nơi ấy.
Bạch Hộc Tự là từ đường của Hoàng tộc, người bình thường không được tự tiện bước vào. Nhưng tân khoa Thám hoa may mắn có Thượng Trí quốc sư dẫn đường nên mới thuận tiện vào nơi không cách xa Thái Dịch hồ là mấy, vô tình lại chọn nhầm đóa mẫu đơn của Hoàng đế bệ hạ. Cẩn thận hồi tưởng lại, chỉ riêng loại mẫu đơn đỏ thắm này được trồng trong một chậu lớn bằng hoàng ngọc bên trong đình trúc, đóa hoa kiêu ngạo khoe sắc hương, hương khí hút người, tôn quý dị thường. Thượng Trí quốc sư nhác thấy cũng chẳng cả kinh ngăn cản, chỉ chậm rãi cười gật đầu bảo rằng chọn thật tốt.
Tốt, đương nhiên là tốt, tốt đến mức tay hắn có khi sẽ bị chém mất nữa kìa.
Khó khăn lắm hắn mới có ý nghiêm túc làm một việc, kết quả là cũng làm không xong. Lý Tùng Thanh nhất thời không biết nên làm sao, lòng tự hỏi mình có nên quỳ xuống lê gối khóc lóc van xin, cầu Hoàng đế mở lượng hải hà tha cho hắn một mạng. Hoặc giả làm ra vẻ đường hoàng mà bảo rằng “không biết không có tội”.
Hoàng đế im lặng nhìn Lý Tùng Thanh, hắn lại ngơ ngẩn nhìn ngài, hai người bỏ mặc hết thảy những nghị luận xung quanh, chỉ chăm chú theo dõi nhau.
Mấy hôm trước ở đại điện, Hoàng đế từ trên cao nhìn xuống chỉ thấy Lý Tùng Thanh một cách mơ hồ, cảm giác hắn chẳng mấy khác biệt với những kẻ thư sinh văn nhược. Lý Tùng Thanh từ đầu đến cuối vẫn luôn cúi mặt, mà Hoàng đế tọa tại nơi vừa cao vừa xa như tận cuối chân trời, cho nên chẳng ai thấy rõ ai, song phương chẳng mấy ấn tượng về nhau.
Hiện giờ Lý Tùng Thanh có cơ hội nhìn kỹ long nhan thấy Hoàng đế mày kiếm mắt lãng, tuấn vĩ bất phàm, phong nhã hơn người. Nếu mang ngài so sánh với nhị vị huynh đệ anh tuấn ngất trời Lý Tùng Ngân và Lý Tùng Huyền của mình thật chẳng thua kém gì. Ngài không có sự xảo trá như Lý Tùng Ngân, càng không giống Lý Tùng Huyền lãnh khốc vô tình, lại thêm khí chất tôn quý uy nghi trời ban, khí độ như bể lớn, không cần giận dữ vẫn hiển hiện uy phong khiến lòng người phải kính sợ.
Hoàng đế lơ đãng nhìn đôi môi Lý Tùng Thanh như có hai khỏa thần châu, tựa hệt một nụ hoa khép mở đón chờ một giọt sương mai gieo mình đáp xuống, càng khiến đôi môi ấy hơi cong lên. Gương mặt bình thường phút chốc xen lẫn nét ngây thơ quyến rũ, hơn nữa làn mi khẽ chớp ánh lên biểu tình vô tội, hòa cùng đôi môi không tự giác cong lên trở nên đáng yêu bội phần, làm cho người khác phải dâng tràn cảm giác xúc động âu yếm.
Hoàng đế đương nhiên không có khả năng biến những xúc động trong tâm tư này trở thành hành động cụ thể, mà chỉ mỉm cười xuất khẩu:
“Thiên ân bất độc cao lâu yến
Mãn đình xuân sắc ánh thám hoa.”
(Ơn trời chẳng riêng gì lâu yến
Nhân gian xuân sắc chiếu thám hoa)
A, Hoàng đế cố tình sửa ba chữ cuối cùng là ý gì…?
“Nghe bảo hoa này có vị ngọt, thám hoa khanh nếm thử xem nào.” – Hoàng đế nói xong liền sai người mang đến cho hắn một đĩa mật.
Lý Tùng Thanh cố trấn tĩnh tinh thần không quá mức hoảng sợ, lòng thầm nghĩ nếu đây thật sự là tử lộ thì dù có kêu cha gọi mẹ lăn lộn trên mặt đất thì cũng vô dụng mà thôi, chi bằng thu hết trí lực thử một phen. Vì thế dưới ánh nhìn ngạc nhiên của mọi người chấm một miếng mật cho vào miệng.
Đóa hoa có vị chua may mắn nhờ mật mà hương hoa nồng đượm hòa cùng mật đường ngọt lịm tạo nên một mùi vị không tồi. Có phải bên trong đã hạ độc, Hoàng đế là muốn độc chết hắn như một sự trừng phạt?
Đôi môi hồng nhạt ngậm lấy đóa hoa đỏ rực, lại thêm màu mật loang trên mép sáng bóng. Hoàng đế thấy đôi môi ấy thoạt nhìn so với mẫu đơn kia còn ngon miệng hơn, nhất thời không thể dịch chuyển tầm mắt. Lý Tùng Huyền ở bên cạnh thản nhiên bàng quan, đối với tình cảnh của ca ca mình trước sau chẳng nói một lời, vẻ mặt lãnh khốc đến không thể lạnh hơn. Ngược lại tân khoa Bảng nhãn Cảnh Bách Tá cười gượng mấy tiếng, cố thu hết dũng khí mà pha trò – “Tân khoa Thám hoa của chúng ta đích thật là tiểu ngưu, việc này chân chính có thể gọi là ngưu tước mẫu đơn.”
Một câu nói đùa ấy vậy mà đánh vỡ cục diện bế tắc, mọi người nghe thấy trong phút chốc ai nấy nhoẻn miệng cười.
Lý Tùng Thanh ăn xong đóa mẫu đơn không độc phát thân vong, lại thấy vẻ mặt Hoàng đế ôn hòa thì đoán rằng tính mạng bản thân tạm thời không có gì đáng lo ngại, liền từ tốn mỉm cười, bày ra biểu tình ngượng ngập khốn quẫn, quỳ sụp xuống cảm tạ hoàng ân ban cho một đóa thiên hương.
Lúc hắn cười môi lại cong lên như một đóa hoa tươi vừa chớm nở. Không ai chú ý đến điểm này, nhưng Hoàng đế thì có. Trong lòng ngài thầm nghĩ trên đời sao lại có một nam nhân có đôi môi như hoa như ngọc vậy chứ. Nếu làn môi ấy là của nữ nhân có khi sẽ khiến kẻ khác thèm muốn không thôi, đáng tiếc lại sinh ra trên một nam nhân diện mạo tầm thường.
Chẳng biết đôi môi kia có tư vị thế nào nhỉ?
Tâm tư khẽ đảo một khắc, Hoàng đế bật cười nhẹ nói một câu – “Tân Thám hoa quả nhiên là một đóa hoa đẹp.”
Long tâm dại duyệt, Hoàng đế cho phép Lý Tùng Thanh đến ngồi gần mình, đại yến khoản đãi cuối cùng cũng diễn ra xuôi chèo mát mái.
Tân Thám hoa ngồi bên trái phía dưới Hoàng đế, tân Trạng nguyên ngồi bên phải phía dưới, tả hữu đều là Lý gia huynh đệ. Lúc Lý Tùng Ngân biết được việc này cười suốt mấy ngày không thôi. Haha, thế này còn chẳng phải là Lý gia bọn họ sẽ nhanh chóng thăng quan tiến chức, phát dương quang đại sao?
Lúc ấy dẫu có là ai cũng không thể dự đoán được một Lý Tùng Thanh ngưu tước mẫu đơn sẽ có ngày tước luôn cả trái tim của Hoàng đế.
[1]khẩn địa truân lương, chiêu binh mãi mã: khai khẩn đất đai, tập trung lương thảo, triệu tập binh lính, mua thêm ngựa xe.
[2]nhị cữu tử: anh vợ xếp thứ hai trong nhà.
[3]đệ tức: em dâu.
[4]hoàng tẩu tử: chị dâu, trong trường hợp này thêm chữ hoàng vì là thân phận hoàng thất.
[5]hùng chưởng: tay gấu.
[6]Tả Tướng: tức Tả Thừa Tướng.
[7]Đại Tư Mã: là chức vụ quan võ cao nhất trong bộ máy hành chính của triều đình phong kiến, nếu so sánh với ngày nay thì chính là ngang với Bộ trưởng Bộ quốc phòng.
[8]muội phu: em rể.
[9]Mạch thượng hoa khai, khả hoãn hoãn quy:
Đây là câu được trích từ bài dân ca Mạch Thượng Hoa do thi sỹ Tô Thức viết lại trong sáu năm ông ở Hàng Châu. Tô Thức, tự Tử Chiêm, một tự khác là Hòa Trọng, hiệu Đông Pha cư sĩ nên còn gọi là Tô Đông Pha, là nhà văn nổi tiếng thời Tống, đã từng làm đến chức Đại học sỹ dưới thời Tống Triết Tôn Triệu Hú.
Tô Đông Pha cùng cha và em là ba trong số tám đại văn hào lớn nhất (bát đại gia) Trung Quốc suốt bảy thế kỷ từ thế kỷ 7 đến 13. Ông giỏi cả cổ văn lẫn thơ, phú. Tất cả các tác phẩm của ông cộng lại khoảng 1 triệu chữ. Riêng về thi từ, ông có khoảng 1700 bài. Còn cổ văn của ông là “thiên hạ vô địch”, cứ hạ bút là thành văn, không cần lập dàn ý, cứ như là “hành vân, lưu thủy”.
Bài dân ca nói về Ngô Việt Vương gia mỗi độ xuân về đều đưa tiễn ái phi của mình về thăm nhà mẹ ruột tại Lâm An. Có một năm đương lúc hoa nở khoe sắc trên đồng ruộng ngài một mình ở trong Vương phủ cô đơn lẻ bóng tư niệm về ái phi nên viết thư gửi cho nàng, trong thư viết rằng “Mạch thượng hoa khai, khả hoãn hoãn quy”.
Câu thơ này nghĩa đen là “Chưa đến lúc hoa nở trên ruộng đồng thì cứ thong thả chớ vội quay về”, nhưng kỳ thật ý nghĩa sâu xa là gửi niềm thương nhớ đến người vợ yêu quý mong nàng sớm ngày quay trở về.
[10]con lười: Con lười là loài động vật nằm treo ngược mình bằng những móng vuốt lớn trên những cành cây vùng nhiệt đới. Chúng có thể ăn, ngủ, giao phối và sinh sản ngay tại nơi này và ít khi phải xuống đất. Có hai nhóm lười, một nhóm chân trước có hai ngón, nhóm kia chân trước có ba ngón. Loài này thuộc bộ Edentala, thường phân bố ở rừng Châu Phi, Trung và Nam Châu Mỹ, kích cỡ dài khoảng 70cm, trọng lượng khoảng 8kg, tuổi thọ tự nhiên khoảng 12 năm.
[11]quốc tử giám sinh: những học sinh theo học ở Quốc Tử giám, là trường dành cho con em quan lại, quý tộc theo học trong triều đình phong kiến xưa.
[12]lục chức, bị chức: lục chức là chức vụ chính thức, bị chức là chức vụ dự bị.
[13]dân dĩ thực vi thiên: Dân dĩ thực vi thiên (民以食為天).
Nguồn gốc xuất xứ từ “Sử ký – Lệ Thực Kỳ Lục Giả Liệt Truyện trong đó có câu nói rằng:
“Vương giả dĩ dân vi thiên, nhi dân dĩ thực vi thiên (者以民為天，而民以食為天), có nghĩa là bậc quân vương lấy dân làm điều tiên quyết để tồn tại, và dân thì lấy cái ăn làm điều quan trọng hàng đầu”. Thiên ở đây có nghĩa là cái tối quan trọng để tồn tại.
[14]dưỡng đức ư dân, thiên hạ vô nguy: trích từ Đạo đức kinh của Lão Tử, “Chấp đại tượng, thiên hạ vãng. Vãng nhi bất hại, an bình thái” có nghĩa là “[Bậc vua chúa] giữ đạo lớn thì thiên hạ tới qui phục; qui phục mà không hại, được an lạc thái bình.”
[15]mục: chữ này mặt Hán tự là 牧, là chữ mục trong “du mục”, có nghĩa là chăn dắt, chăn nuôi, khác với 目, là chữ mục có nghĩa là mắt.
[16]mèo mù vớ được cá rán: trong bản gốc là câu “hạt miêu chàng đáo tử mao tử”, có nghĩa là mèo mù đụng phải chuột chết, nhưng tôi mạn phép dùng câu “mèo mù vớ được cá rán”, tuy rằng khác về câu chữ nhưng lại cùng ý nghĩa, lời lẽ nghe cũng thanh nhã hơn.
[17]Hộ bộ lang trung: triều đình phong kiến xưa thường chia là sáu bộ là hình, lễ, công, hộ, lại, binh. Đứng đầu mỗi bộ là một vị Thượng thư, dưới là các Thị lang, dưới nữa là các Lang trung.
“Chẳng có gì đáng để kiêng kỵ cả.” – Hoàng đế lãnh đạm đáp.
“Vậy vì sao không trực tiếp phong hắn thành Thượng quân, như thế chẳng phải có thể quang minh chính đại hơn à?”
“Ngươi hiểu được tính tình của hắn ra sao mà.”
“Đúng vậy, người của Lý gia từ trên xuống dưới đều là những kẻ bướng bỉnh đã thành thói.” – Tống Huyễn cười tỏ ra hiểu biết.
“Tiểu Lục, ngươi đến tìm trẫm có việc gì?” – Hoàng đế hỏi.
“Tam ca có biết việc Tiểu Thất ở Sở Nam không?”
“Khẩn địa truân lương, chiêu binh mãi mã.[1]”
“A, người đã biết cả rồi sao?”
“Khắp thiên hạ này đều là đất đai của trẫm.”
“Tam ca, thần đệ vạn phần bội phục ngài, khó trách dân gian truyền tai nhau rằng ngài là vị hoàng đế thiên lý nhãn, dù trên đời xảy ra việc gì cũng không thể che mắt được ngài.”
“Tiểu Thất không có tâm tư mưu phản.”
“Thế sao hắn lại làm ra những việc khiến người ta phải dễ dàng hoài nghi vậy chứ?”
“Hắn chính là đang nghĩ hướng đến trẫm hỏi xin một người.”
“Là ai?”
“Tiểu Diểu!”
Ngoài cửa chợt vang lên tiếng rơi vỡ loảng xoảng, ngoảnh ra thì thấy Ngụy Tiểu Diểu đang đứng ở đấy, dưới chân là một chén hương trà Hồ Tân đã vỡ nát, trên gương mặt thanh tú nõn nà hiện lên vẻ nhợt nhạt lo sợ đáng hoài nghi.
“Tiểu nhân đáng chết!” – Ngụy Tiểu Diểu cuống quít ngồi xuống thu nhặt những mảnh vỡ.
“Ngươi vào đây!” – Tống Huyễn bước đến kéo hắn vào Ngự thư phòng, nóng mặt chất vấn – “Tiểu Diểu, ngươi rốt cuộc là đang cùng Tống Vỹ bày ra trò quỷ quái gì?”
“Ân… đừng ồn ào…!” – đột nhiên bị tạp âm quấy nhiễu giấc ngủ nên Lý Tùng Thanh mơ màng thốt ra mấy lời vô nghĩa.
“Tiểu Lục, nhỏ tiếng một chút.” – Hoàng đế đến bên Lý Tùng Thanh chỉnh lại áo choàng cho hắn, vén mấy sợi tóc mai ra sau vành tai rồi cúi người thì thầm – “Không có việc gì đâu, ngươi tiếp tục ngủ đi.”
Tống Huyễn thấy thế không nhịn được đảo cặp mắt trắng dã mấy vòng, hoàn toàn không nghĩ đến sự sủng ái của Hoàng đế đối với Lý Tùng Thanh đã đến mức này. Tống Huyễn vô phương lý giải Hoàng đế ca ca anh tuấn ngất trời, văn võ song toàn của hắn vì cái gì lại xem trọng một Lý Tùng Thanh tài mạo bình thường như thế. Tuy rằng người này là nhị cữu tử[2] của hắn nhưng không thể không thẳng thắn thừa nhận rằng trong Lý gia huynh đệ tỷ muội thì hắn là tầm thường nhất. Nam tử nữ tử của Lý gia kẻ thì anh tuấn người thì kiều diễm, mỗi người đều có dáng vẻ xuất chúng riêng, chỉ độc mỗi Lý Tùng Thanh như thể một chú vịt xấu xí lạc giữa đàn thiên nga.
Lại nói ngược về bốn năm trước Tống Huyễn nghênh đón muội muội của Lý Tùng Thanh là Lý Tùng Đồng vào đại môn trở thành chính thất Vương phi, bởi vậy Lý Tùng Thanh và Hoàng đế bệ hạ tính ra có quan hệ thông gia với nhau.
Trở lại thời điểm hiện tại, Ngụy Tiểu Diểu bị lôi kéo đến thần sắc không che giấu nổi sự hoang mang sợ hãi.
“Tiểu Diểu, ngươi và Tiểu Thất rốt cuộc là có chuyện gì? Vì sao trước đây bản vương chưa từng nghe nói các ngươi có liên quan gì đến nhau cả? Ngươi mau thành thật khai ra rõ ràng đi.” – Tống Huyễn hạ giọng.
“Hồi bẩm Vương gia, tiểu nhân không biết” – Ngụy Tiểu Diểu nhanh chóng khôi phục bình tĩnh, trở lại làm một Đại tổng quản cung kính cẩn trọng.
“Đừng sợ, chúng ta xem như là thanh mai trúc mã của nhau, bản vương và Hoàng thượng nhất định sẽ không gây khó dễ gì cho ngươi.”
“Tiểu Lục, ngươi chính là đang khiến hắn khó xử. Chuyện của Tiểu Thất ngươi không cần quá bận tâm làm gì.” – rồi quay sang hạ lệnh – “Tiểu Diểu, ngươi lui xuống đi!”
“Dạ, tiểu nhân cáo lui.” – Ngụy Tiểu Diểu lui ra.
“Tam ca thật sự yên tâm về Tiểu Thất đến vậy sao?”
“Ngươi có thời gian lo lắng chuyện của Tiểu Thất không bằng mang hết tâm tư đặt tại nơi đệ tức[3] đi. Nghe bảo nàng ấy đang mang thai đứa con thứ hai. Phải chăng đây là chuyện thứ hai ngươi đến tìm trẫm để nói?”
“Thần đệ bây giờ không chỉ hoài nghi ngài có thiên lý nhãn mà còn có cả thuật đọc tâm nữa kìa.” – Tống Huyễn tuy lòng bội phục sát đất nhưng ngoài miệng vẫn buông lời chòng ghẹo – “Cũng không rõ đến lúc nào Lễ bộ Thị lang sẽ từ nhị cữu tử trở thành hoàng tẩu tử[4] của thần đệ đây?”
“Hắn là một nam nhân.”
“Thần đệ đương nhiên biết hắn là một nam nhân. Nhưng Đại Thiệu chúng ta trước đây đã có mấy vị Thượng quân chính là tình nhân được công khai của Hoàng đế, địa vị so với chính cung phi tần cũng không mấy cách biệt. Hoàng thượng đối với hắn đã thật lòng nảy sinh ái tình thì phong hắn làm Thượng quân chẳng phải chính là thừa nhận hắn đấy sao?”
“Ngươi có bao giờ muốn cưỡng ép Lý Tùng Đồng trở thành thiếp thất của ngươi không?”
“Đương nhiên là không!” – Tống Huyễn đang khẳng định như chém đinh chặt sắt đột nhiên khựng lại hỏi – “Nhưng cũng còn tốt hơn phải chịu cảnh không danh không phận, không thể quang minh chính đại gặp nhau mà cứ phải tránh tránh né né. Tam ca, huynh có biết thường dân bá tánh gọi những người như thế bằng danh từ gì không?”
“Nhân tình?”
“Thần đệ cái gì cũng chưa nói đâu đấy!”
Hoàng đế cười mắng nhẹ một câu – “Nhìn khắp thiên hạ cũng chỉ có ngươi dám trêu chọc trẫm thế này.”
Tống Huyễn khoa trương đáp lại bằng một lễ – “Cảm tạ Hoàng đế bệ hạ đối với thần đệ có xiết bao ưu ái cùng bao dung.”
Huynh đệ bàn bạc đôi ba việc nhà rồi Tống Huyễn cáo lui. Trước khi đi lại nhịn không được nói rằng – “Tam ca, thần đệ vốn không hiểu được huynh và nhị cữu tử của thần đệ sẽ che giấu đến lúc nào. Nhưng kỳ thật nếu muốn người khác không biết thì trừ phi mình đừng làm. Đương nhiên nếu là huynh cố ý thì không cần bàn luận thêm gì nữa.”
Hoàng đế trước lời này chỉ cười không đáp.
Sau khi Tống Huyễn rời khỏi, Ngụy Tiểu Diểu liền bưng một chén trà khác tiến vào.
“Tiểu Diểu, nếu trẫm phái ngươi đến chỗ Thất Vương gia thì ngươi có nguyện ý hay không?”
Ngụy Tiểu Diểu quỳ xuống thưa – “Hoàng thượng sai tiểu nhân đi đâu tiểu nhân sẽ đi đến đó.”
“Trẫm không phải muốn mang ngươi giao cho Thất Vương gia mà là muốn ngươi đi thị sát hắn. Ngày mai trẫm sẽ xuống chiếu để ngươi ba ngày sau hộ tống Lý Tùng Thanh thay trẫm tuần tra Sở Nam.”
“Hoàng thượng, đường từ kinh thành đến Sở Nam xa xôi cách trở, hơn nữa nếu là công vụ tuần tra chỉ e Lý đại nhân sẽ rời khỏi kinh thành dễ phải mấy tháng.” – Ngụy Tiểu Diểu nhắc nhở.
“Để cho hắn ra ngoài ít lâu cũng tốt thôi. Trẫm tạm thời đem hắn giao cho ngươi chiếu cố.”
“Dạ, tiểu nhân tất sẽ tận tâm hầu hạ Lý đại nhân.”
Hoàng đế cười nhạt bảo – “Là chiếu cố, không phải hầu hạ. Hắn sẽ không thích ngươi đối với hắn như một bảo mẫu. Về phần Thất Vương gia thì còn tùy vào khả năng ứng biến của ngươi.”
Ngụy Tiểu Diểu mím chặt môi vì chính mình mà thanh minh – “Hoàng thượng, tiểu nhân từ nhỏ đã theo sát bên cạnh người, đối với Thất Vương gia cũng chỉ là sơ giao, tuyệt đối chẳng xảy ra việc không thể để ai biết.”
“Trẫm hiểu! Đến lúc đó là biệt ly hay lưu lại chỉ tùy ở bản thân ngươi muốn thế nào thì làm thế ấy, trẫm tuyệt đối không can thiệp vào quyết định của ngươi.” – Hoàng đế nói – “Mau lui xuống chuẩn bị đi!”
“Dạ, tiểu nhân cáo lui.”
Lý Tùng Thanh vẫn say sưa giấc nồng không biết trời trăng gì, càng không hay bản thân sắp phải bôn ba dặm trường, ngủ đến khi thẳng giấc mới tỉnh dậy. Đến lúc tỉnh lại thì bên ngoài vầng dương đã xuống núi, hiển nhiên đã sắp hoàng hôn. Hắn duỗi thân người ngồi dậy khiến áo choàng rơi xuống thắt lưng.
“Đã tỉnh rồi sao?” – Tống Dục hỏi.
“Phải!”
Tống Dục tiếp tục phê duyệt tấu chương, Lý Tùng Thanh đi giày vào rồi im lặng ngồi nhìn. Một tên cung nhân mang một chiếc bàn nhỏ đặt lên trường tháp, một cung nhân khác dùng khay mang đến một chén cháo đậu phụ thơm ngào ngạt, là món Hoàng đế đặc biệt phân phó ngự thiện phòng làm riêng. Tống Dục hiểu rõ khẩu vị của Lý Tùng Thanh, kẻ này không dùng hùng chưởng[5] yến sào hay bất kỳ món ăn trân quý nào mà chỉ thích những món rau xanh đạm bạc. Bất quá món ăn do ngự thiện phòng của hoàng cung làm ra dẫu có là rau xanh bình dân đến mức nào cũng mang theo mười phần quý khí, chẳng hạn như đậu phụ này tựa như một chiếc chén ngọc thạch thanh thúy đẹp mắt, khiến người ăn vào thêm phần mỹ vị.
“Nhân khi còn nóng, dùng trước một ít lót dạ, đợt lát nữa cùng trẫm dùng qua dạ thiện.” – Tống Dục lên tiếng nói.
“Ừm!” – Lý Tùng Thanh thờ ơ khuấy nhẹ chén cháo. Tuy rằng ngủ cả một ngày chưa ăn chút gì nhưng lại không thấy đói, ăn chưa được hai miếng đã buông muỗng.
“Sao không ăn thêm một ít?” – Hoàng đế tuyệt nhiên không ngẩng đầu dậy, mắt rõ ràng vẫn chú ý vào tấu chương mà sao có thể nhìn thấy nhất cử nhất động của hắn một cách cực kỳ thần bí.
“Không muốn ăn.”
“Thân mình có chỗ nào không khỏe à?”
“Không có!”
“Mất hứng?”
“… Ngươi vốn có thể để ta đến Thính Hạ Lâu an giấc” – để hắn ngủ lại tại nơi này lại còn dùng hoàng bào đắp cho hắn đã không còn có thể dùng bốn chữ “yêu dân như con” để lấp liếm như trước đây nữa rồi.
“Chỉ là ngươi ngủ say quá, trẫm không nỡ đánh thức ngươi dậy.”
“Đã có những ai đến đây rồi?”
“Hứa Thượng thư, Hoàng Thượng thư, Tả tướng[6], Đại tư mã[7], Thẩm Tướng quân, còn có cả muội phu[8] của ngươi nữa.”
Lý Tùng Thanh nhăn mặt nhíu mày – “Ngươi là cố ý để họ thấy?”
“Ngươi suy nghĩ quá nhiều!” – Tống Dục buông tấu chương đến ngồi bên cạnh, tay bưng chén cháo múc lấy một muỗng đút cho hắn – Ba ngày sau ngươi thay trẫm đến Sở Nam tuần tra.”
“Một mình ta đi?” – Lý Tùng Thanh ngoan ngoãn ăn muỗng cháo đậu phụ do đích thân Hoàng đế bệ hạ đút cho.
“Trẫm phái Ngụy Tiểu Diểu đi cùng với ngươi.”
“Ta đã lâu lắm rồi không rời khỏi kinh thành đến nơi nào xa như thế.”
“Ngươi có thể thuận đường đi thăm viếng tam đệ của ngươi.”
“Vậy khi nào ta phải hồi kinh?”
“Đương nhược mạch thượng hoa khai thời, khả hoãn hoãn quy.”[9](Chưa đến lúc hoa nở trên ruộng đồng thì cứ thong thả chớ vội quay về)
Lý Tùng Thanh khẽ nheo mắt, ý cười dâng lên trong đôi con ngươi trong veo như nước, hương cháo vương nơi khóe miệng cũng trở nên ngọt ngào – “Hoàng thượng, vi thần nhắc nhở ngài rằng vi thần là Lễ bộ Thị lang chứ không phải Ngô Việt Vương phi của ngài.”
Tống Dục buông bát kéo hắn đến ngồi trên đùi mình, liếm đi vệt cháo còn vương trên khóe môi, dán chặt môi mình vào đôi môi ngọt ngào sáng loáng kia, nụ hôn nồng nàn triền miên – “Trẫm có lúc cũng muốn cùng ngươi quang minh chính đại, đường đường là thiên tử mà mỗi khi muốn gặp gỡ ái nhân của mình cũng phải lén lén lút lút thì còn ra thể thống gì nữa?”
Y cảm thấy đôi môi Lý Tùng Thanh rất ngọt ngào, hơn nữa lại càng lúc càng ngọt, khiến y thường xuyên không thể kềm chế mang hắn ra ăn sạch sẽ từ đầu đến chân. Lý Tùng Thanh chủ động hé miệng để đầu lưỡi Tống Dục đi vào, cùng hắn triền miên động chạm, vừa hôn vừa nói không thành lời – “Thê không bằng thiếp, thiếp không bằng vụng trộm bên ngoài.”
“Ngươi đấy!” – Tống Dục tức giận cắn môi hắn. Lúc chấm dứt nụ hôn, y kéo hắn gắt gao ôm sát vào lòng – “Cùng trẫm ở bên nhau thật sự miễn cưỡng đến vậy sao?”
Miễn cưỡng ư? Lý Tùng Thanh trong lòng thừa nhận lúc bắt đầu không phải là không có. Hắn từ trước đến nay luôn kiêng kỵ tự giữ mình, hắn không tìm phiền toái, phiền toái cũng không tìm hắn. Nhưng trên đời này phỏng có chuyện gì so với chuyện cùng Hoàng đế phát sinh quan hệ ám muội là phiền toái hơn đâu? Lúc ban đầu hắn không tránh khỏi những mê hoặc mờ mịt, không hiểu nổi Hoàng đế vì cái gì mà xem trọng mình. Tuy rằng hắn không vui vẻ khi bị nam nhân đặt dưới thân, nhưng cũng lười nhác chống cự. Hoàng đế là ai? Là kẻ nắm trong tay quyền lực khuynh đảo thiên hạ chúng sinh, phản kháng cũng chỉ là uổng công chính mình. Cái được gọi là vì bảo toàn trinh tiết thà chết không chịu khuất phục cứ để người khác nhận lãnh lấy đi, còn Lý Tùng Thanh hắn thầm nghĩ bản thân mình chỉ cần như con lười nhỏ[10] cả ngày nằm úp sấp thế là đủ rồi.
Hắn vốn tưởng rằng Hoàng đế chỉ là hứng thú mới mẻ nhất thời, đối với hắn chẳng kéo dài được bao lâu, chỉ cần nhẫn nại qua một thời gian thì sẽ an ổn cả thôi. Nhưng sự tình lại vượt xa toàn bộ dự kiến của hắn. Tình cảm của hai bên như những giọt nước, từng giọt, từng giọt một kiên trì bền bỉ tích lũy qua bao nhiêu ngày tháng, không thể tự chủ được mà mỗi một ngày lại càng đậm tình hơn một chút, cho đến bây giờ tựa hồ đã là người này không thể sống thiếu người kia. Hắn cũng đã có thể mơ hồ xác định Hoàng đế đối với hắn không phải là nhất thời cảm thấy mới mẻ, mà chính bản thân mình cũng rất thích ngài. Dần dà chuyện giấu giếm người khác trở thành một chuyện vất vả bậc nhất, nhưng nếu không giấu thì sẽ còn vất vả gấp trăm lần.
Cũng có những lúc hắn nghĩ phải làm sao để tình cảm của chính mình có thể công khai ra ánh sáng, nhưng đối tượng lại là Hoàng đế bệ hạ. Nếu công khai thì phiền toái sẽ ầm ầm kéo đến khiến hắn mệt mỏi đến chết không thôi. Nếu chuyện ái tình của hắn và Hoàng đế mà bị bại lộ thì điều trước tiên hắn nghĩ mình sẽ làm là bỏ trốn mất dạng. Hắn sẽ chạy đến một nơi không ai tìm được và ở đó cả đời, giả vờ như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Mắng hắn yếu đuối cũng được, cười hắn thấp hèn cũng tốt. Trung dung chi đạo của nhân sinh được chăng hay chớ, chỉ cần có thể tiêu diêu tự tại là tốt lắm rồi. Được vậy thì hắn tình nguyện đem chính mình vùi lấp làm một chú lạc đà nơi sa mạc mênh mông cát vàng kia. Chỉ là…
“Vì sao lại cứ mãi lưu luyến bên nhau không rời?” – Lý Tùng Thanh trầm giọng hỏi Tống Dục mà lại như đang hỏi chính mình. Hắn có lúc ngẫu nhiên nghĩ nếu sáu năm trước mình không tham ngủ, không vô tình bị thích khách đâm cho một nhát khiến Hoàng đế chú ý đến sự tồn tại của mình, có phải chăng hôm nay cũng sẽ không cùng ngài phát sinh bất kỳ chuyện gì. Hắn nên cảm tạ hay là nên oán hận tên thích khách không có mắt kia, cư nhiên lại bắt đi một viên quan vô quyền vô thế như hắn làm con tin.
Vị Hoàng đế chưa bao giờ thở dài đột nhiên âm thầm phán một câu – “Có lẽ là do duyên phận.”
“Chỉ e đây là nghiệt duyên.”
“Cho dù là nghiệt duyên thì trẫm cũng muốn khiến cho thứ nghiệt duyên này trói chặt hai chúng ta cả một đời.”
“Cả đời… thật sự có thể là cả đời ư…?” – ngữ giọng của Lý Tùng Thanh trở nên mê man, ánh mắt cũng đã mơ hồ.
“Dĩ nhiên là có thể!” – Tống Dục kiên định nâng cằm hắn lên nhìn chăm chú – “Lý Tùng Thanh, Lý Tùng Thanh, trọn một đời này ngươi nhất định là của trẫm.”
Lý Tùng Thanh im lặng nhìn Tống Dục hồi lâu, có chút đăm chiêu rồi bình thản buông một tiếng “A!” vô thưởng vô phạt, từ chối đưa ra ý kiến, sau đó ngáp dài một cái – “Ngươi còn có việc, ta lại ngủ một lát nữa, khi nào dùng bữa thì gọi ta.” – nói xong liền kề môi hôn tình nhân Hoàng đế của mình, rồi ngả đầu tiếp tục làm việc hắn yêu thích nhất trên đời, ngủ.
Tống Dục khẽ cười một tiếng, giận dỗi búng mũi hắn rồi lại bất giác xoa nhẹ gương mặt kia. Yêu hắn chính là vì vẻ tự nhiên bình thản, là vì sự vân tịnh phong thanh, nhưng cũng chính những thứ ấy khiến người ta vô cùng phiền não, chẳng biết trong tâm can hắn bản thân mình chiếm hữu được bao nhiêu phần trọng yếu.
“Tùng Thanh, ngươi để ý đến ta nhiều một chút có được không?” – Hoàng đế trẻ tuổi nhẹ nhàng thì thầm bên tai người đã say giấc nồng kia, chẳng biết những tâm tình này có lặng lẽ theo người vào trong mộng đẹp hay chăng?
Đại Thiệu Hoàng đế sao lại có thể cùng một vị Lễ bộ Thị lang nhỏ nhoi nảy sinh quan hệ cơ chứ? Thế nhưng thái độ chiếm hữu mờ ám này lại khiến không ít người phải nảy sinh nghi vấn.
Nếu nói về duyên phận của hai người thì phải ngược dòng thời gian trở về bảy năm về trước.
Đức Trị năm thứ tư, cứ mỗi sáu năm tổ chức đại khảo thí một lần, số lượng cử nhân ở các môn huyện cùng với Quốc tử giám sinh[11] đủ tư cách cộng lên trên ba trăm người, cùng bước vào kỳ thi hội, sau đó chọn lấy một trăm người đứng đầu bước vào kỳ thi đình do đích thân Hoàng đế giám sát việc thi vấn đáp, điểm ra ba vị tiến sỹ xếp giáp đầu, mười sáu vị cống sỹ xếp giáp thứ hai, còn lại cống sinh xếp giáp thứ ba, tùy theo năng lực mà phong quan hàm lục chức hoặc bị chức[12].
Nói tóm lại đây chính là kỳ khảo thí cao nhất trong cả nước.
Lý Tùng Thanh năm đó mười chín tuổi bị lão đại của Lý gia là Lý Tùng Ngân sử chiêu vừa đấm vừa xoa, buộc lòng phải cùng với lão tam của Lý gia là Lý Tùng Huyền cùng nhau ứng thí. Hắn chẳng có chút nguyện ước đi vào quan lộ, chỉ cầu một chân chưởng quầy do lão đại ban cho đã đủ thỏa mãn rồi. Nhưng Lý Tùng Ngân vì muốn mở rộng bản đồ gian thương của mình, cho rằng trong nhà phải có kẻ đội mũ ô sa thì sẽ như hổ mọc thêm cánh, nên ép lão nhị cùng lão tam ngày đêm đèn sách, mong mỏi đến ngày bọn họ có thể đảm đương một chức quan giúp y tạo vây tạo cánh mưu đồ đại lợi.
Khi danh sách cống sinh được công bố, Lý Tùng Ngân cực kỳ vui vẻ, bởi cả hai đệ đệ đều được chọn bước tiếp vào kỳ thi đình. Cho dù không thể vào được hai giáp đầu thì chỉ cần chiếm được một vị trí trong đệ tam giáp cũng đã quá đủ để tìm một tước quan, chuyện thăng tiến sau này cũng xem như không có vấn đề gì.
Lý Tùng Thanh từ nhỏ cũng thích đọc sách, đáng tiếc kinh, sử, tử, tập, giáo điển quốc sách đều là do người khác nhồi nhét bắt đọc, đọc vào đằng miệng lại cứ thế bay biến mất cả. Thứ duy nhất hắn thích đọc cũng chỉ có chương hồi diễn nghĩa, tạp thư dã sử hoặc việt không lịch sử. Bởi vậy mỗi lần hỏi đến hắn đều vắt nát óc, tỉ như ra đề vạn vạn ngôn thư, thì hắn chỉ cần có thể viết ra ba ngàn chữ cũng đã là đại hạnh. Chính vì thế, hắn không khỏi hoài nghi chính mình có thể vượt ải vũ môn tầng tầng khảo thí liệu có phải do Lý Tùng Ngân ở phía sau dùng tiền đút lót hay chăng, không giống như Lý Tùng Huyền là bằng thực lực mà tranh được một vị trí.
Kỳ thi đình tuy trên danh nghĩa là đích thân Hoàng đế khảo thí, nhưng thực tế chỉ do quan chánh chủ khảo đứng ra chủ trì, rất ít người có thể khiến cho Hoàng thượng phải tự mình vấn đáp. Lúc bình thường chỉ cần ngài nghe qua khoảng năm mươi người ứng đối đã thấy mệt mỏi chán nản, vậy nên những kẻ xếp phía sau thật thiệt thòi, muốn tìm cơ hội tranh thủ sự chú ý của ngài đã khó nay càng khó thêm.
Lý Tùng Huyền xếp thứ mười bảy, thuộc về nhóm thi đầu tiên. Lý Tùng Thanh xếp thứ chín mươi hai, thuộc về nhóm thi cuối cùng. Hắn ở bên ngoài đợi chờ điểm danh lâu đến mức ngủ gà ngủ gật. Mãi cho đến khi có lệnh tuyên triệu nhập điện mới nhéo đùi tự thanh tỉnh đầu óc.
Sau khi phủ phục hành lễ với vị Hoàng đế trẻ tuổi cao quý ngự trên ngai vàng, Lý Tùng Thanh cúi đầu đứng im cúi đầu nghe những kẻ xếp phía trước mình cao cao đàm luận. Bọn họ nói năng thật dõng dạc hùng hồn mà sao hắn nghe qua chẳng khác gì cáo phó, lại không thể ngăn cơn buồn ngủ tiếp tục kéo đến, mắt cứ nhắm xong lại mở, mở rồi lại nhắm, thống khổ tột cùng.
…
Hắn muốn ngủ… sao mãi lại chẳng xong thế này? Hắn thật sự muốn ngủ…
“Lý Tùng Thanh… Lý Tùng Thanh…”
Danh tánh này nghe sao có vẻ quen thuộc thế nhỉ…? Trong cơn hoảng hốt, có kẻ nào đã thoi cho hắn một quả – “Đang gọi ngươi kìa.”
À, là ta! Lý Tùng Thanh cố vận mười phần công lực chống hai mí mắt mình lên, vội vàng bước ra khỏi hàng. Quan chủ thẩm thấy hắn mặt mày đờ đẫn, hai mắt vô thần, trông qua chẳng lấy gì là thông tuệ bèn chọn một câu đơn giản nhất để hỏi – “Quân thử vấn, thiên hạ hà dĩ an?” (Hoàng thượng hỏi rằng, thiên hạ dùng thứ gì để an định)
Hắn không giống những người khác thao thao bất tuyệt hùng mưu vĩ lược, chỉ trả lời một câu ngắn gọn – “Dân thực túc tắc thiên hạ an. Dân dĩ thực vi thiên bái.”[13] (Cơm ăn áo mặc của lê dân bá tánh chính là thứ giúp thiên hạ an định. Dân thì lấy cái ăn làm điều quan trọng hàng đầu)
“Chỉ thế thôi sao?”
“Phải!”
“Ngươi nói thêm một vài ý nữa đi, sẽ không sao đâu.” – Chánh chủ khảo cho hắn thêm một cơ hội nữa.
“Dưỡng đức ư dân, thiên hạ vô nguy.”[14](Dưỡng đức vì dân, thiên hạ không sợ sẽ nguy biến)
“Còn gì nữa?”
Vẫn còn muốn nữa sao? Lý Tùng Thanh cố gắng vắt óc sau cùng mới nói – “Thiên hạ mạc phi hoàng thiên hậu thổ, thị dĩ hoàng tâm định tắc dân tâm an, nhân thánh thiên tử thọ vô cương.”
(Thiên hạ không phải là thiên hạ của riêng mình Hoàng đế. Hoàng đế phải biết dùng tâm tư của chính mình mà an định tâm tư lê dân bá tánh, tu dưỡng theo bậc thánh hiền sẽ được vạn thọ đến cuối đời.)
Khắp cả đại điện nhất thời tĩnh lặng như thinh.
Lý Tùng Thanh thật sự rất muốn làm rõ xem mình đã nói gì mà tất cả những người đang có mặt đều nhất nhất im bặt như thế. Hắn hoàn toàn không hề hy vọng rằng mình ở kỳ thi đình thể hiện tài năng, chỉ cầu mau chóng có thể trở về nhà ngủ. Tảng sáng trời chưa rạng đã bị dựng đầu dậy nhập cung rồi còn gì, như thế khác nào giết hắn chứ.
Quan chánh chủ khảo nhìn hắn từ đầu đến chân như nhìn thấy quỷ, lòng thầm nghĩ tiểu tử này thật to gan dám lên giọng dạy dỗ Hoàng đế cái gì gọi là “nhân thánh thiên tử”, có khác nào ám chỉ hoàng đế không biết tu dưỡng theo đạo thánh hiền.
“Khanh nghĩ như thế nào là nhân thánh thiên tử?” – Hoàng đế bệ hạ đột nhiên lên tiếng khiến ai nấy đều hoảng sợ.
Lý Tùng Thanh tuy hơi cả kinh nhưng vẫn cố gắng đáp lời – “Thực dân thực, tư dân tư, hoan đồng dân hoan, ưu đồng dân ưu, ái dân sở ái, ác dân sở ác, kính dân nhược hổ, thị dân như thương.”
(Ăn thứ dân ăn, nghĩ điều dân nghĩ, vui cùng việc dân vui, lo cùng việc dân lo, yêu dân khắc dân yêu lại, tác ác với dân khắc sẽ bị dân tác ác lại, kính dân như sợ hổ, nhìn thấu những nỗi đau của dân)
“Lời của khanh ý nói thiên tử chẳng có thứ gì là của mình bởi tất cả đều thuộc về thiên hạ chúng sinh?”
“Hoàng giả thường ngôn “trẫm tức thiên hạ”, thiên tử mục[15] chi thiên hạ dân, vô dân, vô thiên hạ.”
(Bậc đế vương vẫn thường nói “trẫm tựa như thiên hạ”, thiên tử là kẻ chăn dắt thiên hạ chúng sinh, không có dân lấy đâu ra thiên hạ?)
Đại điện càng lúc càng lặng im.
Kỳ thật những lời Lý Tùng Thanh nói đều là những đạo lý từ xưa đến nay chẳng có gì mới, có khác chăng là có dám đứng trước mặt Hoàng đế mà rao giảng hay không. Ngay cả lời “trẫm tức thiên hạ” đầy bất kính cũng dám nói ra thì người này nếu không phải ngu dốt thì chắc chắn là có dũng khí rất to lớn. Hết thảy những người có mặt đều vì hắn mà toát mồ hôi lạnh.
Hoàng đế vẻ mặt vẫn chẳng tỏ ra thịnh nộ, ngược lại còn cười phán rằng – “Những lời khanh nói chí phải.”
Quan chánh chủ khảo từ nãy đến giờ vẫn ngồi im theo dõi sự tình, nay thấy Hoàng đế bệ hạ tựa hồ như rất ưng ý với Lý Tùng Thanh này liền dùng bút điểm một dấu chu sa ngay tên của hắn.
Mèo mù vớ được cá rán![16] Lý Tùng Thanh đại để chính là vì những lời đó mà may mắn được điểm chọn vào đệ nhất giáp, đứng ở vị trí thám hoa, phong hàm chánh ngũ phẩm, giữ chức Hộ bộ Lang trung[17]. Còn Lý Tùng Huyền nhờ thực tài mà đề danh bảng vàng, trở thành Tân khoa Trạng nguyên, được phong hàm chánh ngũ phẩm, phái đến Phó Hà tiếp nhận chức vụ Đốc phủ.
Hai vị đệ đệ cùng một kỳ khoa cử đậu vào đệ nhất giáp, một người ở lại triều đình làm tiểu quan, người kia đến địa phương khác làm đại quan, hết thảy đều là những chức quan béo bở, Lý Tùng Ngân thiếu chút nữa cười đến sái quai hàm. Hắn ta lập tức đốt pháo ăn mừng ba ngày ba đêm, mở yến tiệc mời mọi người đến ăn mừng. Tuy rằng phải chịu thu tiền mới được vào yến tiệc, song cũng có không ít kẻ lắm tiền nhiều của muốn dựa hơi tìm đến, giúp cho Lý Tùng Ngân thuận tiện một công đôi chuyện, tính đường sinh kế làm ăn. Nói tóm lại là cả một vùng trời vui như trẩy hội!
Sau hôm yết bảng, triều đình theo thông lệ tổ chức yến tiệc khoản đãi, bèn thiếp lập du yến bên bờ hồ Thái Dịch, ba vị tiến sỹ đệ nhất giáp trong ngày hôm ấy sẽ được vinh dự ngồi cùng Hoàng đế. Tuy nói là ngồi cùng một chỗ nhưng vẫn phải có khoảng cách, bất quá thì cũng chỉ là ngồi chung một gian cùng dùng bữa mà thôi, còn lại phía dưới có biết bao nhiêu vị đại quan sẽ cùng tham dự.
Yến tiệc khoản đãi các vị tân khoa có một tục lệ bất thành văn, ấy là tân Thám hoa phải hái một đóa mẫu đơn đẹp nhất tại kinh thành, đại diện cho sỹ tử cả nước dâng lên Hoàng đế và nói rằng:
“Thiên tử nhân gian thiên xuân hương
Quốc sắc vô song tặng Ngô hoàng.”
(Trời ban nhân gian ngàn vẻ đẹp
Quốc sắc vô song hiến Ngô hoàng)
Hoàng đế sau khi nhận hoa sẽ chúc lại rằng:
“Thiên ân bất độc cao lâu yến
Mãn đình xuân sắc quy nhân gian.”
(Ơn trời chẳng riêng gì lâu yến
Nhân gian xuân sắc phủ đầy sân)
Kế tiếp Hoàng đế sẽ mang đóa mẫu đơn này cũng vật phẩm đáp lễ tặng cho tân Thám hoa, biểu thị ý hoàng đế cùng lê dân bách tính chào đón một mùa xuân mới, kỳ vọng năm nay khắp nơi đều là cảnh ruộng đồng trúng mùa, ý tứ vui vẻ đề huề.
Lúc ấy Lý Tùng Thanh y theo lời dặn cung kính dâng lên Hoàng đế một đóa mẫu đơn đỏ thắm như ngọn lửa rực cháy. Ấy thế mà Hoàng đế chỉ tựa tiếu phi tiếu dùng dằng chưa chịu nhận lấy, khiến cho bữa tiệc đang hồi ồn ào náo nhiệt lập tức yên tĩnh trở lại, hết thảy mọi người đều đổ dồn mắt vào hắn.
Lại việc gì nữa đây? Lý Tùng Thanh ngây người như tượng đá. Đêm qua hắn đã đặc biệt lên giường ngủ sớm, dưỡng hảo tinh thần, mẫu đơn cũng đã mang đến, vậy có việc gì lạ lùng nữa chứ?
Lục Vương gia Tống Huyễn nhìn đến cả kinh nói – “Đây chẳng phải là thiên hương do đích thân Hoàng thượng gieo trồng đấy ư?”
Cả một gian phòng chợt vỡ òa, tên tiểu tử này thật to gan, dám hái cả hoa do Hoàng đế đích thân gieo trồng.
Lý Tùng Thanh ngẩn ngơ mãi đến lúc này mới hiểu ra mình đang gặp phải rắc rối gì. Hắn nhớ lại lúc sớm nay nhận được nhiệm vụ đi hái mẫu đơn đã lang thang khắp kinh thành để tìm kiếm. Dù sao cũng hoa dâng lên cho Hoàng đế nên hắn không dám tùy tiện chọn bừa một đóa. Vì thế khi ở ven hồ Thái Dịch mờ ảo sương khói đã chọn được một gốc hoa thì đúng lúc Thượng Trí quốc sư đi ngang qua, hỏi hắn đang tìm gì.
Hắn trả lời là tìm đóa mẫu đơn đẹp nhất kinh thành. Thượng Trí quốc sư bèn chỉ dẫn cho hắn đến Bạch Hộc Tự mà tìm, mẫu đơn đẹp nhất kinh thành đều ở nơi ấy.
Bạch Hộc Tự là từ đường của Hoàng tộc, người bình thường không được tự tiện bước vào. Nhưng tân khoa Thám hoa may mắn có Thượng Trí quốc sư dẫn đường nên mới thuận tiện vào nơi không cách xa Thái Dịch hồ là mấy, vô tình lại chọn nhầm đóa mẫu đơn của Hoàng đế bệ hạ. Cẩn thận hồi tưởng lại, chỉ riêng loại mẫu đơn đỏ thắm này được trồng trong một chậu lớn bằng hoàng ngọc bên trong đình trúc, đóa hoa kiêu ngạo khoe sắc hương, hương khí hút người, tôn quý dị thường. Thượng Trí quốc sư nhác thấy cũng chẳng cả kinh ngăn cản, chỉ chậm rãi cười gật đầu bảo rằng chọn thật tốt.
Tốt, đương nhiên là tốt, tốt đến mức tay hắn có khi sẽ bị chém mất nữa kìa.
Khó khăn lắm hắn mới có ý nghiêm túc làm một việc, kết quả là cũng làm không xong. Lý Tùng Thanh nhất thời không biết nên làm sao, lòng tự hỏi mình có nên quỳ xuống lê gối khóc lóc van xin, cầu Hoàng đế mở lượng hải hà tha cho hắn một mạng. Hoặc giả làm ra vẻ đường hoàng mà bảo rằng “không biết không có tội”.
Hoàng đế im lặng nhìn Lý Tùng Thanh, hắn lại ngơ ngẩn nhìn ngài, hai người bỏ mặc hết thảy những nghị luận xung quanh, chỉ chăm chú theo dõi nhau.
Mấy hôm trước ở đại điện, Hoàng đế từ trên cao nhìn xuống chỉ thấy Lý Tùng Thanh một cách mơ hồ, cảm giác hắn chẳng mấy khác biệt với những kẻ thư sinh văn nhược. Lý Tùng Thanh từ đầu đến cuối vẫn luôn cúi mặt, mà Hoàng đế tọa tại nơi vừa cao vừa xa như tận cuối chân trời, cho nên chẳng ai thấy rõ ai, song phương chẳng mấy ấn tượng về nhau.
Hiện giờ Lý Tùng Thanh có cơ hội nhìn kỹ long nhan thấy Hoàng đế mày kiếm mắt lãng, tuấn vĩ bất phàm, phong nhã hơn người. Nếu mang ngài so sánh với nhị vị huynh đệ anh tuấn ngất trời Lý Tùng Ngân và Lý Tùng Huyền của mình thật chẳng thua kém gì. Ngài không có sự xảo trá như Lý Tùng Ngân, càng không giống Lý Tùng Huyền lãnh khốc vô tình, lại thêm khí chất tôn quý uy nghi trời ban, khí độ như bể lớn, không cần giận dữ vẫn hiển hiện uy phong khiến lòng người phải kính sợ.
Hoàng đế lơ đãng nhìn đôi môi Lý Tùng Thanh như có hai khỏa thần châu, tựa hệt một nụ hoa khép mở đón chờ một giọt sương mai gieo mình đáp xuống, càng khiến đôi môi ấy hơi cong lên. Gương mặt bình thường phút chốc xen lẫn nét ngây thơ quyến rũ, hơn nữa làn mi khẽ chớp ánh lên biểu tình vô tội, hòa cùng đôi môi không tự giác cong lên trở nên đáng yêu bội phần, làm cho người khác phải dâng tràn cảm giác xúc động âu yếm.
Hoàng đế đương nhiên không có khả năng biến những xúc động trong tâm tư này trở thành hành động cụ thể, mà chỉ mỉm cười xuất khẩu:
“Thiên ân bất độc cao lâu yến
Mãn đình xuân sắc ánh thám hoa.”
(Ơn trời chẳng riêng gì lâu yến
Nhân gian xuân sắc chiếu thám hoa)
A, Hoàng đế cố tình sửa ba chữ cuối cùng là ý gì…?
“Nghe bảo hoa này có vị ngọt, thám hoa khanh nếm thử xem nào.” – Hoàng đế nói xong liền sai người mang đến cho hắn một đĩa mật.
Lý Tùng Thanh cố trấn tĩnh tinh thần không quá mức hoảng sợ, lòng thầm nghĩ nếu đây thật sự là tử lộ thì dù có kêu cha gọi mẹ lăn lộn trên mặt đất thì cũng vô dụng mà thôi, chi bằng thu hết trí lực thử một phen. Vì thế dưới ánh nhìn ngạc nhiên của mọi người chấm một miếng mật cho vào miệng.
Đóa hoa có vị chua may mắn nhờ mật mà hương hoa nồng đượm hòa cùng mật đường ngọt lịm tạo nên một mùi vị không tồi. Có phải bên trong đã hạ độc, Hoàng đế là muốn độc chết hắn như một sự trừng phạt?
Đôi môi hồng nhạt ngậm lấy đóa hoa đỏ rực, lại thêm màu mật loang trên mép sáng bóng. Hoàng đế thấy đôi môi ấy thoạt nhìn so với mẫu đơn kia còn ngon miệng hơn, nhất thời không thể dịch chuyển tầm mắt. Lý Tùng Huyền ở bên cạnh thản nhiên bàng quan, đối với tình cảnh của ca ca mình trước sau chẳng nói một lời, vẻ mặt lãnh khốc đến không thể lạnh hơn. Ngược lại tân khoa Bảng nhãn Cảnh Bách Tá cười gượng mấy tiếng, cố thu hết dũng khí mà pha trò – “Tân khoa Thám hoa của chúng ta đích thật là tiểu ngưu, việc này chân chính có thể gọi là ngưu tước mẫu đơn.”
Một câu nói đùa ấy vậy mà đánh vỡ cục diện bế tắc, mọi người nghe thấy trong phút chốc ai nấy nhoẻn miệng cười.
Lý Tùng Thanh ăn xong đóa mẫu đơn không độc phát thân vong, lại thấy vẻ mặt Hoàng đế ôn hòa thì đoán rằng tính mạng bản thân tạm thời không có gì đáng lo ngại, liền từ tốn mỉm cười, bày ra biểu tình ngượng ngập khốn quẫn, quỳ sụp xuống cảm tạ hoàng ân ban cho một đóa thiên hương.
Lúc hắn cười môi lại cong lên như một đóa hoa tươi vừa chớm nở. Không ai chú ý đến điểm này, nhưng Hoàng đế thì có. Trong lòng ngài thầm nghĩ trên đời sao lại có một nam nhân có đôi môi như hoa như ngọc vậy chứ. Nếu làn môi ấy là của nữ nhân có khi sẽ khiến kẻ khác thèm muốn không thôi, đáng tiếc lại sinh ra trên một nam nhân diện mạo tầm thường.
Chẳng biết đôi môi kia có tư vị thế nào nhỉ?
Tâm tư khẽ đảo một khắc, Hoàng đế bật cười nhẹ nói một câu – “Tân Thám hoa quả nhiên là một đóa hoa đẹp.”
Long tâm dại duyệt, Hoàng đế cho phép Lý Tùng Thanh đến ngồi gần mình, đại yến khoản đãi cuối cùng cũng diễn ra xuôi chèo mát mái.
Tân Thám hoa ngồi bên trái phía dưới Hoàng đế, tân Trạng nguyên ngồi bên phải phía dưới, tả hữu đều là Lý gia huynh đệ. Lúc Lý Tùng Ngân biết được việc này cười suốt mấy ngày không thôi. Haha, thế này còn chẳng phải là Lý gia bọn họ sẽ nhanh chóng thăng quan tiến chức, phát dương quang đại sao?
Lúc ấy dẫu có là ai cũng không thể dự đoán được một Lý Tùng Thanh ngưu tước mẫu đơn sẽ có ngày tước luôn cả trái tim của Hoàng đế.
[1]khẩn địa truân lương, chiêu binh mãi mã: khai khẩn đất đai, tập trung lương thảo, triệu tập binh lính, mua thêm ngựa xe.
[2]nhị cữu tử: anh vợ xếp thứ hai trong nhà.
[3]đệ tức: em dâu.
[4]hoàng tẩu tử: chị dâu, trong trường hợp này thêm chữ hoàng vì là thân phận hoàng thất.
[5]hùng chưởng: tay gấu.
[6]Tả Tướng: tức Tả Thừa Tướng.
[7]Đại Tư Mã: là chức vụ quan võ cao nhất trong bộ máy hành chính của triều đình phong kiến, nếu so sánh với ngày nay thì chính là ngang với Bộ trưởng Bộ quốc phòng.
[8]muội phu: em rể.
[9]Mạch thượng hoa khai, khả hoãn hoãn quy:
Đây là câu được trích từ bài dân ca Mạch Thượng Hoa do thi sỹ Tô Thức viết lại trong sáu năm ông ở Hàng Châu. Tô Thức, tự Tử Chiêm, một tự khác là Hòa Trọng, hiệu Đông Pha cư sĩ nên còn gọi là Tô Đông Pha, là nhà văn nổi tiếng thời Tống, đã từng làm đến chức Đại học sỹ dưới thời Tống Triết Tôn Triệu Hú.
Tô Đông Pha cùng cha và em là ba trong số tám đại văn hào lớn nhất (bát đại gia) Trung Quốc suốt bảy thế kỷ từ thế kỷ 7 đến 13. Ông giỏi cả cổ văn lẫn thơ, phú. Tất cả các tác phẩm của ông cộng lại khoảng 1 triệu chữ. Riêng về thi từ, ông có khoảng 1700 bài. Còn cổ văn của ông là “thiên hạ vô địch”, cứ hạ bút là thành văn, không cần lập dàn ý, cứ như là “hành vân, lưu thủy”.
Bài dân ca nói về Ngô Việt Vương gia mỗi độ xuân về đều đưa tiễn ái phi của mình về thăm nhà mẹ ruột tại Lâm An. Có một năm đương lúc hoa nở khoe sắc trên đồng ruộng ngài một mình ở trong Vương phủ cô đơn lẻ bóng tư niệm về ái phi nên viết thư gửi cho nàng, trong thư viết rằng “Mạch thượng hoa khai, khả hoãn hoãn quy”.
Câu thơ này nghĩa đen là “Chưa đến lúc hoa nở trên ruộng đồng thì cứ thong thả chớ vội quay về”, nhưng kỳ thật ý nghĩa sâu xa là gửi niềm thương nhớ đến người vợ yêu quý mong nàng sớm ngày quay trở về.
[10]con lười: Con lười là loài động vật nằm treo ngược mình bằng những móng vuốt lớn trên những cành cây vùng nhiệt đới. Chúng có thể ăn, ngủ, giao phối và sinh sản ngay tại nơi này và ít khi phải xuống đất. Có hai nhóm lười, một nhóm chân trước có hai ngón, nhóm kia chân trước có ba ngón. Loài này thuộc bộ Edentala, thường phân bố ở rừng Châu Phi, Trung và Nam Châu Mỹ, kích cỡ dài khoảng 70cm, trọng lượng khoảng 8kg, tuổi thọ tự nhiên khoảng 12 năm.
[11]quốc tử giám sinh: những học sinh theo học ở Quốc Tử giám, là trường dành cho con em quan lại, quý tộc theo học trong triều đình phong kiến xưa.
[12]lục chức, bị chức: lục chức là chức vụ chính thức, bị chức là chức vụ dự bị.
[13]dân dĩ thực vi thiên: Dân dĩ thực vi thiên (民以食為天).
Nguồn gốc xuất xứ từ “Sử ký – Lệ Thực Kỳ Lục Giả Liệt Truyện trong đó có câu nói rằng:
“Vương giả dĩ dân vi thiên, nhi dân dĩ thực vi thiên (者以民為天，而民以食為天), có nghĩa là bậc quân vương lấy dân làm điều tiên quyết để tồn tại, và dân thì lấy cái ăn làm điều quan trọng hàng đầu”. Thiên ở đây có nghĩa là cái tối quan trọng để tồn tại.
[14]dưỡng đức ư dân, thiên hạ vô nguy: trích từ Đạo đức kinh của Lão Tử, “Chấp đại tượng, thiên hạ vãng. Vãng nhi bất hại, an bình thái” có nghĩa là “[Bậc vua chúa] giữ đạo lớn thì thiên hạ tới qui phục; qui phục mà không hại, được an lạc thái bình.”
[15]mục: chữ này mặt Hán tự là 牧, là chữ mục trong “du mục”, có nghĩa là chăn dắt, chăn nuôi, khác với 目, là chữ mục có nghĩa là mắt.
[16]mèo mù vớ được cá rán: trong bản gốc là câu “hạt miêu chàng đáo tử mao tử”, có nghĩa là mèo mù đụng phải chuột chết, nhưng tôi mạn phép dùng câu “mèo mù vớ được cá rán”, tuy rằng khác về câu chữ nhưng lại cùng ý nghĩa, lời lẽ nghe cũng thanh nhã hơn.
[17]Hộ bộ lang trung: triều đình phong kiến xưa thường chia là sáu bộ là hình, lễ, công, hộ, lại, binh. Đứng đầu mỗi bộ là một vị Thượng thư, dưới là các Thị lang, dưới nữa là các Lang trung.
Bình luận truyện