Kỳ một năm thứ nhất, Tần Chiêu Chiêu vẫn quen nếp thời trung học – luôn luôn đi học đúng giờ, chăm chỉ nghe giảng, chưa bao giờ trốn học. Ban đầu, sinh viên vẫn ngoan ngoãn đến trường, sau này dần dần có người trốn học, một, hai, ba, bốn người… Thậm chí có mấy người còn lập thành hội sinh viên thường xuyên trốn học. Mỗi người một lý do, người cảm thấy chương trình học thật nhàm chán, người thấy giáo viên giảng kém hấp dẫn, vài người thấy tài liệu rất dễ hiểu, có thể tự học được. Vì thế, trốn học trở thành chuyện hết sức bình thường ở đại học.

Tần Chiêu Chiêu không bao giờ trốn học, vì thế các bạn cùng phòng phong cho cô cái tên “Có ạ!” – Mỗi lần lên lớp, nếu giảng viên điểm danh, cô sẽ thưa “có” một câu hộ người trốn tiết. Cô điểm danh hộ Thường Khả Hân nhiều nhất, vì cô ấy thường xuyên không lên lớp mà nằm nhà ngủ nướng hoặc dạo phố, hẹn hò với đủ loại người theo đuổi. Trước khi đi hẹn hò bao giờ cũng phải tắm táp sạch sẽ, chuẩn bị áo quần, trang điểm, ít nhất cũng mất hai tiếng đồng hồ. Thời gian hằng ngày không đủ sẽ cắt bớt thời gian học hành để dùng.

Thường Khả Hân xinh đẹp và ăn mặc sành điệu nhất lớp, bàn mà cô và Phương Thanh Dĩnh dùng chung luôn bày la liệt đủ loại đồ trang điểm, son phấn, bút kẻ mắt, sơn móng tay… Học sinh trung học tỉnh lẻ thường không bao giờ trang điểm, thỉnh thoảng thoa chút son môi hồng hồng cũng phải lo lắng đề phòng, sợ phụ huynh hoặc giáo viên nghĩ mình không để tâm học hành, chỉ lo son phấn. Lần đầu tiên Tần Chiêu Chiêu được thấy một nữ sinh có thể có nhiều đồ trang điểm như vậy, bao nhiêu bình bình lọ lọ đủ màu nhìn muốn hoa mắt.

Mỗi lần Thường Khả Hân trang điểm cũng mất ít nhất một tiếng, giống như họa sĩ dùng mặt thay vải, dùng son phấn thay bút màu tinh tế, tỉ mỉ kẻ vẽ. Gương mặt vốn đã xinh đẹp trang điểm xong càng đẹp hơn. Nhìn cô trang điểm, Tần Chiêu Chiêu mới hiểu hóa ra đồ trang điểm có thể giúp con gái trở nên xinh đẹp, rạng rỡ đến thế.

Không chỉ Thường Khả Hân mà Từ Anh, Chương Hồng Mai, Tạ Á cũng có vài món đồ trang điểm cơ bản để “bôi trát mặt tiền” một chút, chỉ riêng Tần Chiêu Chiêu không có gì. Cô là người duy nhất trong ký túc xá không trang điểm, ngày ngày đều mặt mộc đến lớp.

Tần Chiêu Chiêu thường xuyên điểm danh hộ Thường Khả Hân, lâu dần để cảm ơn và cũng để sau này còn có thể nhờ giúp đỡ, Thường Khả Hân tặng cô nửa hộp phấn. Ngày đó, có người mua tặng cô một hộp phấn mới, cô bèn dùng nửa hộp phấn còn dư của mình mang đi làm quà cảm ơn. Đã vậy còn cường điệu nhấn mạnh, đây là hàng hiệu của L’Oréal, dùng tốt ra sao.

Tần Chiêu Chiêu nhìn hộp phấn Thường Khả Hân tặng, có chút chần chừ, không biết có nên nhận hay không.

Nữ sinh trời cho tính thích chưng diện, đương nhiên các loại đồ dùng làm đẹp sẽ có sức hấp dẫn vô cùng lớn. Ngày bé chơi đóng kịch, thích nhất là được dùng bút dạ đỏ điểm một nốt chu sa lên trán, mà món đồ Thường Khả Hân tặng cho cô là đồ trang điểm thật, càng khiến cô gái mười tám tuổi như Tần Chiêu Chiêu thèm muốn. Có lần, Tạ Á cao hứng dùng đồ của mình trang điểm cho cô: bôi phấn, đánh son, vẽ lông mày, kẻ mắt… Gương mặt trong gương dần thay đổi như bức tranh từ phác họa đến tỉ mỉ, ngũ quan nhạt nhòa dần trở nên xinh đẹp động lòng người. Đồ trang điểm với một cô gái giống như hồ điệp với hoa tươi, trời sinh tương hỗ cho nhau. Một cô gái trang điểm tựa như quá trình thêu hoa trên gấm, không cần bôi trát thật đậm, chỉ nhẹ nhàng điểm qua cũng đủ khiến dung nhan rực rỡ động lòng.

Tần Chiêu Chiêu đương nhiên thích bản thân xinh đẹp, nhưng cô không có đồ để làm mình xinh đẹp. Đồ trang điểm thường rất đắt, muốn mua một bộ trọn vẹn phải tốn rất nhiều tiền, cô không nỡ bỏ ra chừng đó tiền. Giờ Thường Khả Hân chủ động tặng cho cô nửa hộp phấn, cô muốn nhận nhưng lại thấy chần chừ. Cô xấu hổ không muốn nhận đồ của người khác cho, cũng không muốn bị đối đãi như thể được bố thí.

Thường Khả Hân lại hào phóng, kiên quyết đưa cho cô. “Sau này, mỗi lần đi chơi với bạn học cũ, nhớ dùng thêm ít phấn. Da cậu cũng mịn, chẳng qua không trắng thôi, dùng thêm ít phấn sẽ xinh hơn nhiều.”

Bạn cùng phòng ai cũng biết bình thường Tần Chiêu Chiêu không có thú tiêu khiển gì, có thời gian rảnh đều chạy đến trường khác tìm một người bạn học cũ. Người kia cụ thể ra sao chưa bao giờ nghe cô nhắc tới, chỉ nói qua loa người đó cũng học ở Thượng Hải. Cô cố tình che giấu như vậy càng khiến mọi người đoán được cô thích người ta. Nhưng chỉ thấy cô tới tìm người ta, chưa bao giờ thấy người ta tới đây tìm cô, ai cũng có thể đoán ra chỉ có cô tương tư đơn phương. Con trai thường thích những cô gái xinh đẹp, kiều diễm như hoa tươi, những cô gái bình thường như cỏ dại bên đường kiểu Tần Chiêu Chiêu thường chỉ tương tư đơn phương mà thôi.

Những lời này của Thường Khả Hân cuối cùng cũng lung lạc được Tần Chiêu Chiêu. Mặt dày cũng được, xấu hổ cũng không sao, cô ấy đã cho thì cô sẽ nhận. Tất nhiên cô cũng muốn bản thân xinh đẹp, hấp dẫn hơn một chút chứ.

Lần này, trước khi tới Học viện âm nhạc Thượng Hải, Tần Chiêu Chiêu trốn trong màn soi gương, cẩn thận đánh phấn, gương mặt đánh phấn xong trắng hơn nhiều. Cô nghĩ, nếu hôm nay có thể gặp Kiều Mục, có lẽ cô sẽ dồn hết dũng khí đi tới bắt chuyện với cậu.

Hầu như tuần nào Tần Chiêu Chiêu cũng tới Học viện âm nhạc Thượng Hải một lần, tới giờ đã đi không biết bao nhiêu phen, không phải một, hai lần thấy Kiều Mục nhưng chưa một lần cô dám tới bắt chuyện, chỉ có thể đứng nhìn từ xa rồi lặng lẽ quay về. Giữa Đại Thượng Hải này, nếu để bạn bè Kiều Mục gặp một cô gái quê mùa như cô, hẳn sẽ cười chê cậu, cô không muốn làm cậu mất mặt. Một lần, cô còn thấy Kiều Mục và Lăng Minh Mẫn nắm tay nhau bước đi. Từ ngày lên Thượng Hải, Lăng Minh Mẫn càng xinh đẹp, hấp dẫn hơn, khiến cô tự thấy xấu hổ nấp sau bụi cây.

Tần Chiêu Chiêu không nhất thiết phải nói chuyện với Kiều Mục bằng được, cô chỉ muốn biết hiện tại cậu ra sao? Có khỏe không? Những lần đứng nhìn từ xa, cô luôn thấy gương mặt cậu đượm nỗi ưu tư. Trời đã vào cuối thu, nhưng rõ ràng cậu vẫn sống mãi trong những ngày hè tàn khốc, đau thương kia, vẫn chưa thể thoát khỏi cái bóng ám ảnh của ba mẹ.

Gương mặt đau buồn của Kiều Mục khiến Tần Chiêu Chiêu cũng cảm thấy âu sầu theo, nhưng cô không biết nên làm gì. Cô không giúp được cậu, thậm chí ngay cả dũng khí để đến gần nói chuyện cô cũng không có.

Hôm nay, Tần Chiêu Chiêu quyết định sẽ ăn mặc cẩn thận một chút. Lúc cô đánh phấn xong thì mọi người trong ký túc xá đã ra ngoài, không ai quấy rầy, cô lục tủ nửa ngày, chọn một bộ quần áo thật ưng ý rồi mới rời đi.

Trang điểm một chút có khác, ngày trước đi ngoài đường không ai thèm nhìn cô, hôm nay thì có không ít người ngoái lại nhìn. Cô cũng có chút ngượng ngùng nhưng trong lòng cảm thấy rất vui.

Tới Học viện âm nhạc phải bắt hai chuyến xe và đi bộ thêm một đoạn. Giữa đường trời đổ mưa bụi, Tần Chiêu Chiêu không mang theo ô, cũng may mưa không lớn, xuống xe cô đội mưa chạy một đoạn là tới. Đến cổng trường, cô bất ngờ gặp Lăng Minh Mẫn, Lăng Minh Mẫn mặc áo trắng, váy màu lam, cầm một chiếc ô màu lam đi giữa mưa bụi mênh mang tựa như đinh hương cô nương[1] dưới ngòi bút thi nhân.

[1] Hình ảnh cô gái cầm ô đi dưới mưa được ví như hoa đinh hương trong tác phẩm Vũ hạng (Ngõ mưa) của nhà thơ Đới Vọng Thư (1905-1950).

Vừa thấy cô, Lăng Minh Mẫn hơi ngẩn ra rồi chủ động chào hỏi: “Tần Chiêu Chiêu, xin chào!”

Cô băn khoăn đáp lại: “Chào cậu!”

“Mình thấy Diệp Thanh bảo cậu cũng tới Thượng Hải học, có điều hồi cấp ba bọn mình không thân nhau lắm nên mình không định đi thăm cậu. Thật không ngờ hôm nay lại có thể gặp cậu ở đây. Khéo quá đi!”

Tần Chiêu Chiêu càng mất tự nhiên, Diệp Thanh nói về cô thế nào với Lăng Minh Mẫn, cô ấy còn nói những gì nữa? Có nói luôn chuyện cô thầm thích Kiều Mục cho Lăng Minh Mẫn nghe không?

Giống như chứng minh cho suy đoán của cô, Lăng Minh Mẫn đột nhiên nhẹ giọng hỏi: “Cậu… tới tìm Kiều Mục à?”

Giọng điệu này khiến Tần Chiêu Chiêu nhất thời đỏ mặt. “Mình…” nhưng không biết nói gì cho phải.

“Vậy đi chung với mình luôn đi, mình biết cậu ấy ở đâu, chắc chắn giờ đang ở trong phòng luyện đàn.”

Có lẽ vì cùng cảnh xa nhà khiến đồng hương gặp nhau có cảm giác thân thiết hơn, Lăng Minh Mẫn mới có vẻ thân thiện với Tần Chiêu Chiêu hơn ngày còn ở trường trung học thực nghiệm, thậm chí còn chủ động che ô cho cô. “Mình đi nào!”

Được Lăng Minh Mẫn dẫn đi, cuối cùng Tần Chiêu Chiêu cũng có thể gặp mặt Kiều Mục. Quả nhiên cậu đang ở trong phòng chuẩn bị luyện đàn. Hai người xuất hiện, cậu có phần giật mình nhìn cô, tựa hồ không nhận ra cô là ai. Nghe Lăng Minh Mẫn ở bên cạnh giới thiệu, cậu mới sực tỉnh. “Là Tần Chiêu Chiêu sao? Sao cậu…” Cậu chần chừ một chút rồi nói tiếp: “Sao cậu cũng ở Thượng Hải vậy?”

Cậu ngừng lời, Tần Chiêu Chiêu không nghe ra biến đổi rất nhỏ trong giọng cậu trước và sau khi ngập ngừng. Được nói chuyện với cậu khiến cô vô cùng mừng rỡ, ra sức gật đầu nói với cậu mình tới Thượng Hải học đại học.

“Cậu cũng học đại học ở Thượng Hải à? Mình không biết đấy, nếu không cũng tới thăm cậu rồi. Ngày đó ba mẹ mình xảy ra chuyện, cậu đã giúp mình rất nhiều.”

Nhắc tới ba mẹ, giọng Kiều Mục vừa đau khổ vừa chua chát. Tần Chiêu Chiêu không muốn gợi lại chuyện đau lòng, nhanh chóng chuyển đề tài sang cây đàn organ electone trong phòng.

Trong phòng luyện đàn của Kiều Mục, lần đầu tiên Tần Chiêu Chiêu được thấy cây đàn organ electone mà cô từng chạy khắp Tiểu Thành mà không thấy. Bàn phím thật lớn, thật đẹp, cô đưa tay gõ nhẹ mấy nốt, âm thanh du dương động lòng người.

“Nghe hay quá, tùy tiện gõ mấy nốt đã hay như vậy, nếu đàn cả bài hẳn hay lắm nhỉ!”

Kiều Mục ngồi xuống. “Vậy tôi đàn cho cậu nghe một khúc nhé!”

Cậu muốn đàn cho cô nghe? Tần Chiêu Chiêu tròn mắt, vô cùng vui mừng. “Thật à?”

“Đương nhiên, cậu muốn nghe bài gì?” Kiều Mục còn nhớ như in ngày đó ba mẹ gặp nạn, một mình cậu ngồi trong bệnh viện không ai giúp đỡ, chính Tần Chiêu Chiêu và mẹ cô chủ động đến bên cậu, tựa như một đốm lửa ấm áp giữa băng tuyết ngợp trời, khiến người ta không thể nào quên.

Tần Chiêu Chiêu nói không cần nghĩ ngợi: “Mình thích các bài hát của Trương Học Hữu, cậu có thể đàn bài…”

Chưa dứt lời, Lăng Minh Mẫn đã bật cười, tiếng cười của cô khiến Tần Chiêu Chiêu sực tỉnh. Người học đàn thường chỉ đàn những tác phẩm âm nhạc tao nhã, nghệ thuật, khác hẳn những bài hát thị trường thịnh hành. Cô lập tức sửa lại: “Tùy cậu đàn cái gì cũng được.”

Hôm nay, Tần Chiêu Chiêu rất vui vẻ. Tới Thượng Hải bao lâu rồi, cuối cùng cô cũng có thể mặt đối mặt trò chuyện với Kiều Mục, đã vậy cậu còn đặc biệt đàn riêng cho cô một bài. Trên đường về trường, cô không nhịn được khe khẽ hát, trái tim nhảy nhót trong lồng ngực… Nhưng niềm vui của cô nhanh chóng vỡ vụn khi bước chân vào ký túc xá.

Cô vừa vào cửa thì gặp Chương Hồng Mai đi ra, hai người chạm mặt nhau, Chương Hồng Mai trỏ tay về phía cô, vừa kinh ngạc vừa buồn cười. “Tần Chiêu Chiêu… Cậu bôi bao nhiêu phấn lên mặt vậy? Trông thử xem mặt mũi thành cái gì rồi?”

Cô vừa nói vừa cười khiến sự chú ý của mọi người trong phòng dồn cả vào Tần Chiêu Chiêu, ai nấy đều bật cười. Tần Chiêu Chiêu nhanh chóng lấy gương ra soi, khuôn mặt trong gương khiến cô choáng váng.

Trước kia Tần Chiêu Chiêu chưa từng trang điểm nên không hiểu kĩ thuật trang điểm. Lúc đánh phấn cô lại trốn trong màn, hoàn toàn không biết lúc trang điểm kỵ nhất là ở chỗ tối, như vậy rất dễ đánh mặt quá trắng mà không hề hay biết. Tần Chiêu Chiêu phạm phải điều này, mang gương mặt trắng bệch ấy ra đường, hèn gì bao nhiêu người đi đường đều ngoái lại nhìn cô.

Tần Chiêu Chiêu đau lòng bưng mặt khóc một hồi. Cô vẫn tưởng được gặp Kiều Mục lúc mình xinh đẹp, hóa ra lúc ấy cô không khác gì thằng hề. Chẳng trách ban đầu cậu không thể nhận ra cô, chẳng trách cậu lại kinh ngạc nói: “Sao cậu…” Hẳn cậu muốn nói: “Sao cậu trát phấn dày thế?” Nhưng với tính cách của cậu, sẽ thấy ngượng khi nói vậy với một cô gái nên mới sửa lại lời nói.

Còn Lăng Minh Mẫn sao lại nhiệt tình dắt cô đi tìm Kiều Mục như vậy, giờ thì cô đã hiểu. Lăng Minh Mẫn muốn bêu xấu cô trước mặt Kiều Mục. Vậy mà cô cũng ngây ngốc đi theo, để thành trò cười cho thiên hạ. Giờ cô chẳng còn mặt mũi nào đi gặp Kiều Mục nữa.

Từ đó, Tần Chiêu Chiêu không còn chạy tới Học viện âm nhạc hằng tuần nữa, hộp phấn cũng không dùng nữa mà trả lại cho Thường Khả Hân. Cô lại hằng ngày phơi mặt mộc đi lại trong sân trường, áo quần giản dị, biểu cảm trầm mặc.

Tạ Á thấy cô cả ngày trầm lặng, mấy lần kéo cô đi chơi chỗ này chỗ kia. Cô gắng gượng đi theo mấy lần rồi sau không muốn đi nữa. Ra ngoài chơi phải trang điểm, phải tốn tiền, cô không biết trang điểm, cũng chẳng có tiền để hoang phí, lại càng không tìm thấy nam sinh nào tình nguyện trả tiền cho mình. Cô khác với Thường Khả Hân không bao giờ phải mang tiền khi đi cùng với những người theo đuổi mình, đã thế lúc về còn xách theo túi lớn túi nhỏ. Mỗi lần đi chơi cùng Tạ Á, cô đều chỉ ngồi buồn xo một chỗ nhìn người ta vui chơi, chẳng thà tới thư viện làm bạn với sách vở còn hơn.

Cả ngày đánh bạn với sách vở giúp Tần Chiêu Chiêu duy trì kết quả học tập tốt. Lên đại học, áp lực học hành thời cấp ba được giảm đi rất nhiều, nhiều sinh viên năm nhất bắt đầu lười nhác học hành, những người chăm chỉ tương đối hiếm. Thực ra, học hành chính là minh chứng rõ ràng nhất cho câu nói “bỏ công cày cấy nhất định có thu hoạch”, tri thức không bao giờ phụ lòng con người, người ta bỏ tâm sức vào nó bao nhiêu thì có thể thu lại bấy nhiêu.